« Zinemak bezala | Inon ez, inoiz ez »
Mihia aske / Elias Canetti (Ibon Uribarri Zenekorta) / Erein-Igela, 2013
Europa Eneko Barberena / goiena.eus, 2020-06-16
Aitaren partetik turkiar pasaportea. Amaren jatorria Livornon. Bulgarian jaioa, Manchester, Viena eta Zurichen hezia. Senide denak sefardiak, gaztelania izoztuaren jabe. XX. mendearen hastapenetan iragana hatz puntekin uki zitekeen.
Bulgarieraz eta gaztelaniaz aurreneko hitzak esan, ingelesez irakurtzen hasi eta alemanez trebatu. Elias Canettik zainetan du Europa.
Mihia aske da 65 urterekin idazteari ekin zien memorien aurreneko atala, bere haurtzaro eta nerabezaroari dagokiona. Erein eta Igelak argitaratua 2013an eta Ibon Uribarri Zenekortak itzulia, momentu batzuetan trebezia handiz.
Canettik bera eta bere familia biluzten ditu, beraien izaera, egunerokotasuna eta familia barruko tentsioa tradizioaren (negozio gizonena kasu honetan) eta horri ihes egin nahiko dion aitarena.
Gerra Handiaren urteak dira eta zeharka iritsiko zaigu kainoi hotsen oihartzuna. Baita gero tragedian mamituko zen antisemitismoaren hedatzea. Canettik amarekin duen harremana, hezkuntza eta egile klasikoei ematen dien garrantzia, bere familiaren konposizioa, mugak lausoagoak ziren sasoia… %100 Europa da, teknokraziak oraindik irentsi ez zuen terminoa.
Nik gehien gozatu dudana hasiera izan da, Danubio ertzeko Rutschuk koloretsuarekin. Bukaeran astunxeago, irakasleei ematen dien garrantzia zeremoniatsu eta guzti. Hasierako pasarte bat dakarkizuet, bere amaren familia lerro gutxitan nola deskribatzen duen: Beraz, jatorri espainiarrekoa ez ezik leinu diruduna ere bazen amarena. Nire familian eta bereziki amarenean ikusi nuen nolako eragina daukan diruak jendearengan. Dirua gogotsuago bilatzen zutenak ziren okerrenak nire begietan. Diru irrikatik jazarpen maniara doan bideko geltoki guztiak ezagutu nituen.
Zorrotza da Canetti, batez ere bere buruarekin. Hala behar du izan, ze tristea baita hirugarrenari buruz temati aritzea norbera albo batean utziz.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez