« Zinemak bezala | Inon ez, inoiz ez »
Mihia aske / Elias Canetti (Ibon Uribarri Zenekorta) / Erein-Igela, 2013
Europa Eneko Barberena / goiena.eus, 2020-06-16
Aitaren partetik turkiar pasaportea. Amaren jatorria Livornon. Bulgarian jaioa, Manchester, Viena eta Zurichen hezia. Senide denak sefardiak, gaztelania izoztuaren jabe. XX. mendearen hastapenetan iragana hatz puntekin uki zitekeen.
Bulgarieraz eta gaztelaniaz aurreneko hitzak esan, ingelesez irakurtzen hasi eta alemanez trebatu. Elias Canettik zainetan du Europa.
Mihia aske da 65 urterekin idazteari ekin zien memorien aurreneko atala, bere haurtzaro eta nerabezaroari dagokiona. Erein eta Igelak argitaratua 2013an eta Ibon Uribarri Zenekortak itzulia, momentu batzuetan trebezia handiz.
Canettik bera eta bere familia biluzten ditu, beraien izaera, egunerokotasuna eta familia barruko tentsioa tradizioaren (negozio gizonena kasu honetan) eta horri ihes egin nahiko dion aitarena.
Gerra Handiaren urteak dira eta zeharka iritsiko zaigu kainoi hotsen oihartzuna. Baita gero tragedian mamituko zen antisemitismoaren hedatzea. Canettik amarekin duen harremana, hezkuntza eta egile klasikoei ematen dien garrantzia, bere familiaren konposizioa, mugak lausoagoak ziren sasoia… %100 Europa da, teknokraziak oraindik irentsi ez zuen terminoa.
Nik gehien gozatu dudana hasiera izan da, Danubio ertzeko Rutschuk koloretsuarekin. Bukaeran astunxeago, irakasleei ematen dien garrantzia zeremoniatsu eta guzti. Hasierako pasarte bat dakarkizuet, bere amaren familia lerro gutxitan nola deskribatzen duen: Beraz, jatorri espainiarrekoa ez ezik leinu diruduna ere bazen amarena. Nire familian eta bereziki amarenean ikusi nuen nolako eragina daukan diruak jendearengan. Dirua gogotsuago bilatzen zutenak ziren okerrenak nire begietan. Diru irrikatik jazarpen maniara doan bideko geltoki guztiak ezagutu nituen.
Zorrotza da Canetti, batez ere bere buruarekin. Hala behar du izan, ze tristea baita hirugarrenari buruz temati aritzea norbera albo batean utziz.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez