kritiken hemeroteka

8.194 kritika

« | »

Aitaren etxea / Karmele Jaio / Elkar, 2019

Aitaren etxea Karmele Beobide Urigoitia / Begitu, 2020-10-01

Blokeauta dago Ismael, bere nobela barriagaz aurrera egin ezinik, argitaletxetik deika eta epea gogoratzen deutsien arren. Gauzak okertu egingo dira, gainera, bere ama gaixotu egin dala eta, aita zaharraz arduratu behar danean.

Jasone da senarraren idazlanen lehenengo irakurle eta zuzentzailea; gaztetan idazle izana, gero itxi eutsana, baina azken urtean, gauetan ordenagailuaren aurrean, sekretuan barriz sortzean hasi dana. Andreak idatzitako horretan topauko ete dau Ismaelek azkenaldian aurkitu ezin dauan abotsa? Ala bere baitan arakatu beharko dau, ez dakian sekretu hori deskubriduteko?

Amaren eskuak eleberriaren ondoren holan aurkezten deuskue hiru personaje nagusi daukazan eleberria: Ismael, idazlea; Jasone, Ismaelen andrea, idazle ohi, zuzentzaile eta liburuzaina; eta Libe, Ismaelen arreba eta Jasoneren aspaldiko laguna, errazoi politikoakaitik igesi joan behar izan zana.

Ismael, semea, senarra eta aita da idazle lanetan ibilten dana, sormen krisi sakonean sartuta dagoan momentuan aita zaintzea egokituko jako gaztetako amesgaiztoak azaldu arazoz, inguruan andren kontrako indarkerien barriak… Honek guztionek krisi existentzial baten barneratuko dau. Bere gizontasun eredua kolokan jarrita hainbat zalantza eta gogoetarako bideak zabalduko jakoz.

Jasone, aldiz, Ismaelen itzalpean bizi da, gaztetan idazten eban arren gaur egun senarraren testuak zuzendu eta mamitzen dabil. Bere egunerokotasunean andra fin, alaba zaintzaile eta ama konfidentea da, baina bizi daben momentuak esnatzeko ordua dala adierazoko deutsie. Irakurketa feminista talde baten parte hartzeak ahalduntze prozesu baten sartuko dau eta alboratutako ametsa errealidade bihurtuko dau: idaztea.

Libe kontrapuntua izango da, bikotearen arteko harremanetan zubi lana egingo dauana.

Karmele Jaio Eigurenek zaintza lanak erdigunean jarri dauz eleberri honetan, generoari buruzko hausnarketa egiteko atxakia legez, “generoak bere bizitzan daukan garrantziaren kontzientzia hartzearen prozesua deskribiduten da, zelan ikasi eban gizon izaten, zein gizontasun eredu izan dituan eta ea espektatibak beteten dituan”, idazleak berak eleberriaren aurkezpenean adierazo legetxe.

Hiru personajeak egingo dabe genero hausnarketea; bakotxak bere bizitzako ebatziak zertan oinarritatuta hartu dabezan, maitemindu diranean edota behar bat aukeratu dabenean, hainbat gauzari ezetza emon deutsenean, generoak guztiongan zelan eragiten dauan ohartarazo gura gaitu idazleak. Generoak determinetan daualako gure gizartean norberaren gainean besteak eregiten daben irudia eta, guk geuk eregiten doguna. Deseregite prozesu baten aurrean aurkituko gara, personaje bakotxak bere bidea egingo dau eregite-deseregite prozesuan bizitza korapilatuten jakien heinean.

Arin baten irakurtzen dan eleberria da, baina, aldi berean, hausnartzeko aukerea emoten dau, personajeetako bategaz identifikauta sentidu gaitekez eta geure burua deseregite-eregite prozesu horretan sartzeako aukera baten aurrean egon gaitekez. Hasteko prest?

Azken kritikak

Baserria (h)uz(s)ten
Oskar Gaztelu Bilbao

Maddi Galdos Areta

Animalia domestikoak
Esti Martinez

Irati Majuelo

Ni ez naiz hamalau
Karlos Linazasoro

Hasier Rekondo

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Jon Martin-Etxebeste

Oso latza izan da
Xabier Mendiguren Elizegi

Mikel Asurmendi

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Jimenez

Azpimarrak
Nerea Balda

Paloma Rodriguez-Miñambres

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Eneko Barberena

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Ibon Egaña

Lurraz beste
Garazi Arrula Ruiz

Mikel Asurmendi

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Jon Jimenez

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Mikel Asurmendi

Alferrikakoaren balioa
Nuccio Ordine

Paloma Rodriguez-Miñambres

Pozaren erdia
Harkaitz Cano

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

Hedabideak