susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Mugaren tolesturak | Atrezzoa maneiatzeko trebezia »

Aitaren etxea / Karmele Jaio / Elkar, 2019

Aitaren etxea Karmele Beobide Urigoitia / Begitu, 2020-10-01

Blokeauta dago Ismael, bere nobela barriagaz aurrera egin ezinik, argitaletxetik deika eta epea gogoratzen deutsien arren. Gauzak okertu egingo dira, gainera, bere ama gaixotu egin dala eta, aita zaharraz arduratu behar danean.

Jasone da senarraren idazlanen lehenengo irakurle eta zuzentzailea; gaztetan idazle izana, gero itxi eutsana, baina azken urtean, gauetan ordenagailuaren aurrean, sekretuan barriz sortzean hasi dana. Andreak idatzitako horretan topauko ete dau Ismaelek azkenaldian aurkitu ezin dauan abotsa? Ala bere baitan arakatu beharko dau, ez dakian sekretu hori deskubriduteko?

Amaren eskuak eleberriaren ondoren holan aurkezten deuskue hiru personaje nagusi daukazan eleberria: Ismael, idazlea; Jasone, Ismaelen andrea, idazle ohi, zuzentzaile eta liburuzaina; eta Libe, Ismaelen arreba eta Jasoneren aspaldiko laguna, errazoi politikoakaitik igesi joan behar izan zana.

Ismael, semea, senarra eta aita da idazle lanetan ibilten dana, sormen krisi sakonean sartuta dagoan momentuan aita zaintzea egokituko jako gaztetako amesgaiztoak azaldu arazoz, inguruan andren kontrako indarkerien barriak… Honek guztionek krisi existentzial baten barneratuko dau. Bere gizontasun eredua kolokan jarrita hainbat zalantza eta gogoetarako bideak zabalduko jakoz.

Jasone, aldiz, Ismaelen itzalpean bizi da, gaztetan idazten eban arren gaur egun senarraren testuak zuzendu eta mamitzen dabil. Bere egunerokotasunean andra fin, alaba zaintzaile eta ama konfidentea da, baina bizi daben momentuak esnatzeko ordua dala adierazoko deutsie. Irakurketa feminista talde baten parte hartzeak ahalduntze prozesu baten sartuko dau eta alboratutako ametsa errealidade bihurtuko dau: idaztea.

Libe kontrapuntua izango da, bikotearen arteko harremanetan zubi lana egingo dauana.

Karmele Jaio Eigurenek zaintza lanak erdigunean jarri dauz eleberri honetan, generoari buruzko hausnarketa egiteko atxakia legez, “generoak bere bizitzan daukan garrantziaren kontzientzia hartzearen prozesua deskribiduten da, zelan ikasi eban gizon izaten, zein gizontasun eredu izan dituan eta ea espektatibak beteten dituan”, idazleak berak eleberriaren aurkezpenean adierazo legetxe.

Hiru personajeak egingo dabe genero hausnarketea; bakotxak bere bizitzako ebatziak zertan oinarritatuta hartu dabezan, maitemindu diranean edota behar bat aukeratu dabenean, hainbat gauzari ezetza emon deutsenean, generoak guztiongan zelan eragiten dauan ohartarazo gura gaitu idazleak. Generoak determinetan daualako gure gizartean norberaren gainean besteak eregiten daben irudia eta, guk geuk eregiten doguna. Deseregite prozesu baten aurrean aurkituko gara, personaje bakotxak bere bidea egingo dau eregite-deseregite prozesuan bizitza korapilatuten jakien heinean.

Arin baten irakurtzen dan eleberria da, baina, aldi berean, hausnartzeko aukerea emoten dau, personajeetako bategaz identifikauta sentidu gaitekez eta geure burua deseregite-eregite prozesu horretan sartzeako aukera baten aurrean egon gaitekez. Hasteko prest?