susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Atzo goizean ikusi zintudan | Ilunetan haztaka »

Aro beilegia / Lizar Begoña / Balea Zuria, 2020

Sagar berde helduak Igor Estankona / Argia, 2020-09-27

Donostia Kulturak eta Balea Zuria argitaletxeak antolatzen duten aurtengo DK poesia saria Aro beilegia honentzat izan da. Milurteko batetik bestera oharkabean igaro den belaunaldiaren ordezkari, Lizar Begoñaren (Sopela, 1996) estreinako liburuak ematen du azkena, dena bukatua, dena hausnartua dakarrelako. Denboraren kontzientzia sakona dauka, galerarena. Baita estetikarena ere, eta justiziarena. Jolas egiten du hizkuntzarekin, baina mezua dauka erdigunean Aro beilegiak, gariak urre kolorea hartzen duen uda batetik baletor bezala, baina neguaren atarian egon: “Gerra bestelakoa dela esan du,/ soldadu berriak esporak moduan/ planeta osotik hedatu direla,/ euren buruen kontzientziarik gabe/ ugaldu direla kolonizatzaileak,// eta horiek gu garela”.

Batzuetan ematen du epiteto bat daukala sobran, lerro bat gehiago jarri diola ahapaldiari, edo erori egiten zaizkiola instalazio konplikatuegiak. Artea egin nahiko balu bezala, antsia askorekin, idatzita datoz zenbait manifestu. Hala ere, motzean eta zirt edo zart egin behar den poemetan beti asmatzen du, kolpea dauka: “Rudy Gracia eta biok oheratu gara,/ eta bere orgasmoaren erdian/ Amen oihukatu die inguratzen gintuzten/ eta zuzenean Youtuben emititzen ari ziren/ hamasei mikrofono eta kamarei”.

Aro beilegia leiho bat da Internetera, mundu txiki honen zabaleretara. Heldua da liburu iniziatiko bat izan dadin, baina era berean freskoa eta ausarta. Sigi-saga doa amets eta amesgaiztoen artean, publikotik pribatura eginez askotan. Azkenean irakurleak ez daki non ezkutatu den poeta, non argazkilaria, zer den pintura, zer erreala. Zer eremu semantiko dagokion gauza bakoitzari: “Hor zaude;/ egongaitz,/ aldakor,/ ezezagun.// Hor zaude,/ erortzear,/ plural,/ endredatuta”.

Lizar Begoñak idatzi egin nahi du. Askotan ari da idazteaz. Dauzkan dilema eta morrontzez, hartu ditzakeen bideez. Irakurle bat daroa erraietan, ordea, dudarazi egiten diona. Eta kontserbadore dabilenean urrundu egiten den arren emozioetatik eta poesiaren arimatik, kementsu dabilenean indar itzela dauka, kapaz da arazo unibertsalez hitz egiteko bere baitatik.