« Denboraren igarotzeaz | Xelebrekerien erresuma »
Literatura eta harrikoa / Inma Errea / Pamiela, 2003
Emakumea eta literatura Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2003-06-15
Irudia, alegia emakumea harrikoa egiten, topikoa izateagatik, ez da gezurretakoa: ez erabat gezurretakoa, behinik behin. Gaur egun, gurean, teknologiak laguntza berezia eskaintzen duelako, emakumea lotuago dago makinari, harraskari baino. Irudia, dena dela, denborak lausotu eta beste kolorez jantzi arren, lehengo hura da, emakumea sukaldeko lanak egiten. Irudi hori hartzen du Inma Erreak bere saiakera honen abiapuntutzat.
Har dezagun liburuko lehen esaldia: “Harrikoa egiten ari dela, Brigitak irratia piztu du”. Lehentxeago aipatu ez dugun elementua ageri da esaldiaren esanahia zentzuz betetzen: irratia. Irratia eta harrikoa, biak ala biak emakume izaeraren lagungarri balira bezala. Egia baita, estatistikaren emaitzen arabera, emakume gehiagok entzuten dutela irratia, gizonezkoek baino. Egia da, etxea, sukaldea alegia, emakumearen erresuma dela oraindik. Eta, nahiz kanpoan lanean aritu, hantxe bukatzen duela, edo hantxe hasten, bere eguna. Beraz, horrek eragina du literaturan; ez literatura, metafisikoki hartuta, baizik eta pragmatismotik, metodoari jarraiki, hartuta. Oso zaila zaio oraindik emakumeari idazlea izatea. Oso emakume idazle gutxi dago gurean, eta hori lehen baino askoz gehiago direla.
Gogoeta hau, nirea den arren, Inma Errearen liburuaren azpian dago. Literatura femeninoari buruzko saioa baita berea, saio adierazgarria eta adierazkorra, emakume literatura (ez nahastu literatura emearekin) zer den eta zergatik den den bezalako azaltzen ahalegintzen dena. Inma Erreak euskal literaturan emakumeak izan duen eta duen garrantziari ematen dio begia, eta aurreratu ere bai zer izan daitekeen geroan, zer izango den apika. Irakurle ona denez, guregana ekartzen ditu emakumeen emaitzarik nabarmenenak. Literaturari ematen dio begia, literaturaren ikuspegia norberaren begiak hartzen duen esparruak erabakitzen baitu, luze edo estuan. Literaturaren lurraldean jartzen du begia, eta deskribatu egiten digu.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez