« (Des)ilusiozko paperak | Subjektu zahar-berriaren aldarri »
Airea ez da debalde / Joseba Sarrionandia / Pamiela, 2019
Hausnarketa-puskak Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-04-26
Joseba Sarrionandiaren literatur produkzio oparoan leku berezia betetzen dute testu laburrez osatutako saiakeraren itxurako idazlanek. “Ni ez naiz hemengoa”, adibidez, eredu hautatua izan liteke. Oraingo hau ere, “Airea ez da debalde”, ildo horretan kokatu daiteke. Testuak ordenatzeko irizpide moduan egunkariaren formatua aukeratu da, eta honelako liburuetan gertatu ohi den bezala adabakiz eraikitako pentsamenduaren aurrean gaude, saiakerari suposatzen zaion argumentazio sakonagoaren ordez liburuan agertzen diren testuek zatika eta inpresioz adierazten baitute pentsamendua. Askotan narrazioaren forma ere hartzen dute, adierazi nahi dena istorio baten bidez jakinarazten da-eta. Askotariko osagaiak agertzen zaizkigu hemen: hausnarketak, liburuei buruzko erreferentziak, Kubako bizitzari buruzko aipamenak… Testuan argumentazio luzerik azaltzen ez bada ere, honek ez du esan nahi hausnarketarik ez dagoenik, hori bai, bide zidorrak isilpean edota irakurlearen esku utzita. Izan ere, idazlea uraren gainean harriak botaka arituko balitz bezala dabil hemen, eta harriak ura jotzean sortzen dituen uhinak irakurlearengana heltzen direnean honek inpresio desberdinak jasotzen ditu eta haiekiko dialektikan hasi. Edonola ere, nabariak dira Sarrionandiaren literaturaren interesgune markatuak. Adibidez, marjinalitatearen zentzua. Nolabait esateko indigenismo disidente batetik idazten duela ematen du, mendebaldeko etnozentrismoari itzuri dabilelarik. Baina marjinalitate honetan ez da kontraesanik falta, gure artean urte askoan idazleren bat sistemaren erdigunean kokatuta egon bada, Sarrionandia izan baita. Bigarren interesgunea hizkuntza bera da. Ikusgarria da nola erabiltzen dituen hitzak, nola biziberritzen dituen baztertuta diruditen esamoldeak, harik-eta hizkuntzak erliebea hartzen duen arte, ezagutu beharreko altxorra, malgua eta tolesduraz betea, dela erakutsiz.
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Asier Urkiza
Paziente isila
Alex Michaelides
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Mikel Asurmendi
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Jon Jimenez
Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz
Amaia Alvarez Uria