kritiken hemeroteka

8.196 kritika

« | »

Idazleen gorputzak / Eider Rodriguez / Susa, 2019

Idazleen gorputzak eta atze-oihalak Aiora Sampedro / Berria, 2019-04-14

Orain artean Susa argitaletxeko Lisipe sail feministan argitaratzen aritu diren lanek ekarri interesgarria egin diote teoriaren arloari, eta, azken bi lanetan, agian kasualitatez edo agian hala bilatuta, bira interesgarria eman da edizioaren aldetik, lan enpirikoagoak argitaratu baitira. Ia elkarrekin eman dira argitara; lehenik, Uxue Alberdik osatutako Kontrako eztarritik. Emakume bertsolarien testigantzak hainbat elkarrizketa-saio biltzen dituen liburua; eta bigarrenik, hemen iruzkin-gai den Idazleen gorputzak. Egiletasuna ezbaian literaturaren joko zelaian Eider Rodriguezek ondutako saioa.

Joan den urtean Lisipe sailean bertan argitaratu zen Jule Goikoetxeak koordinatutako eta Emagin elkarte feministak osatutako Ezagutzaren matazak saioan mugimendu politikoaren eta ekinbide komunitarioen arteko elkarlanaren beharra azpimarratzen zen; eta saioaren zenbait ataletan, teorizazio feministarako esperientziaren balioa aldarrikatzen zuten egileek.

Azken adierazpen hori esanguratsua da Eider Rodriguezen lanari begiratzerakoan; izan ere, EHUko literatura irakaslea eta kritikaria ere baden egileak bost emakume idazle hautatu ditu eta, emakumezkoaren gorputzak haien ibilbide literarioan izandako eragina mintzagai izanik, hainbat elkarrizketa osatu eta lanean transkribatuta ekarri dizkigu. Ez hori bakarrik: epilogo modura, egiletasunaren eta emakume izatearen arteko harremanaz hausnarketa eskaini du Rodriguezek, irakurleari testuinguruan kokatzeko eta ikuspuntua egokitzeko balio diona, eta, liburuaren amaierako atalean, bost elkarrizketatuek emandako klabeak laburtu eta horien gaineko iruzkinak egin ditu. Metodologia horrek benetan adierazgarria bihurtu du lana: oso biziak sentitzen dira idazleen hitzak.

Mintzalagunetan adinekoenak 71 urte ditu eta gazteenak 35. Horra liburuaren beste gakoetako bat: belaunaldiz belaunaldi aldatu edota mantendu diren joerak konprobatzeko oso era gertukoan da baliagarria. Preseski belaunaldiaren gaiari dagokienean, egile helduenek aipatu dute talde batekiko atxikimendu falta, zeina determinantea izango den gazteagoen aipamenetan.

Beste alde batetik, izenburuak erakusten du elkarrizketa guztiak zeharkatuko dituen gaia: gorputzarena. Ikuspegi intertsekzionala gailentzen da guztien artean berau aipatzerakoan; batzuek haurtzaroko edo gaztetako esperientzia aipatzen dute, gibel-esperientziei erreferentzia eginez; beste batzuek lanbidearen edo idazletzari loturiko beste ekintzaile batzuen inguruko pasarteak aipatzen dituzte. Gogorrak dira testimonioak, guztiek ere abusuak jasan dituztela aipatzen dute: Epilogoa-n egileak berak zehazten du aukeratu dituen idazleak hautatzeko erabilitako irizpideetako bat aurretik pertsonalki ezagutzen zituelako izan dela; horrek, beren barrenak husten lagunduko zielako ustetan. Eta egiazki, irakurketa amaitzean halako irudipena geratzen zaio irakurleari ere.

Azken kritikak

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

Ibai Atutxa Ordeñana

Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre

Jon Jimenez

Baserria (h)uz(s)ten
Oskar Gaztelu Bilbao

Maddi Galdos Areta

Animalia domestikoak
Esti Martinez

Irati Majuelo

Ni ez naiz hamalau
Karlos Linazasoro

Hasier Rekondo

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Jon Martin-Etxebeste

Oso latza izan da
Xabier Mendiguren Elizegi

Mikel Asurmendi

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Jimenez

Azpimarrak
Nerea Balda

Paloma Rodriguez-Miñambres

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Eneko Barberena

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Ibon Egaña

Lurraz beste
Garazi Arrula Ruiz

Mikel Asurmendi

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Jon Jimenez

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

Hedabideak