kritiken hemeroteka

8.402 kritika

« | »

Iraupena eta lekukotasuna (Euskal literatura idatzia 1900 arte) / Patxi Salaberri Muñoa / Elkar, 2003

“Hogeita hamar urte igarota ura bere bidean” Mikel Asurmendi / Irunero, 2003-04

Aspaldian ez genuen saiakera libururik gure lerroen artera ekartzen. Oraingoan literatura hizpide duen saioa dugu aipagai: Euskal literatura idatzia, 1900 urtera artekoa. Gure idazle klasikoak gogoan, gure historiaren lekukotasun albora ezina da liburua.

Orain hogeita hamar bat urte euskal mundura jalgi edo ernatu nintzen pertsona naiz ni neroni. Niretzat, frankismoaren diktaduraren azken astinaldietan, euskal mundura ernatzea, Euskal Herria existitzen zenez jabetzea izan zen. Frankismotik oraingo aro honetara trantsizioan, berriz, euskaraz jabetzea izan zen nire zeregina. Zeregin hartan Enrike Zabala “Euskal alfabetatzeko literatura” liburuarekin topo egin nuen, liburua euskal literaturaren historiaren erakusgarria eta bidelaguna izaki.

Euskal Herria bazegoela ohartzetik euskal literatura bizirik zegoela ohartzera pasa nintzen. Alabaina, historian euskal literatura izana zela ere ezkutatu zigutenez jabetu nintzen. Giza historian euskaldunak ukatuak izan garela alegia. Hogeitaka urte eta gero Patxi Salaberri Muñoaren “Iraupena eta lekukotasuna” liburuarekin egin dut topo. Eta enkontrua zinez zirraragarria izan zait. Aitzin Arotik Erdi Arora bide egin nuen orain hogeita hamar urte, eta berriz ere halaxe egin dut Patxi Salaberriren saioa oparo honen alboan. Baita haratago edo honantzago bide egin ere.

Hasi bezain laster gure burua estimatzearen beharra gogoratzen digu egileak, baita euskal literaturaren ernamuinean barrena ederki eraman ere liburuan barrena. Euskara mundura jalgi zenekoa garaia landu du, baita orduko gure idazle maisu baten aipuaz gure burua ernatu ere: “… uste dut eskribuz ere behar dela entseiatu eta trabailatu”.

Halaxe egin du Patxi Salaberrik. Patxik idatz molde landuaz berritu digu euskal literaturaren historia, baita modu didaktiko apain batez paratu ere. Entseiatu da eta entsegu paregabe bat burutu du. Gure izaera konplexua gorabehera, izan ginela eta izan bagarela kontatzen digu. Gure historia idazten hasi zenetik, “Mila urte ygarota ura bide videan” testuaren lekuko hura gogoan, iraupenaren eta lekukotasunaren saio paregabea da 1900ra arteko euskal literaturaren kontakizun berri hau. Nirekikoan “Hogeita hamar urte igarota ura bere bidean”.

Azken kritikak

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta

Jon Jimenez

Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza

Nagore Fernandez

Zoo
Goiatz Labandibar

Asier Urkiza

Hetero
Uxue Alberdi

Joxe Aldasoro

Euri gorriaren azpian
Asier Serrano

Paloma Rodriguez-Miñambres

Galbahea
Gotzon Barandiaran

Mikel Asurmendi

Bihotz-museo bat
Leire Vargas

Irati Majuelo

Lagun minak
Jon Benito

Mikel Asurmendi

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Jon Jimenez

Neska baten memoria
Annie Ernaux

Asier Urkiza

Lautadako mamua
Xabier Montoia

Nagore Fernandez

Bihotz-museo bat
Leire Vargas

Bestiak Liburutegia

Rameauren iloba
Denis Diderot

Aritz Galarraga

Neska baten memoria
Annie Ernaux

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

Hedabideak