kritiken hemeroteka

8.280 kritika

« | »

Winston / Martin Etxeberria / Elkar, 2018

Zigarroaren kea Javier Rojo / El Correo, 2019-03-09

Badago poesiaren bilakaeran analogiaren eta ironiaren mugimendu pendularra ikusten duenik. Planteamendu hau onartuz gero, “Winston” izenburua duen Martin Etxeberriaren poema liburu hau inflexio puntuan kokatzen da. Izan ere, erroak analogian dituen poesia erakusten zaigu bertan, hitz poetikoaren bidez beste mundu batzuen presentzia azal-ezina agerian jartzeko ahalegina egiten delarik. Baina subjektu poetikoa jakitun da oso halako planteamendu erromantikoek dagoeneko ez dutela inora eramaten, pertsonak mugarik gabeko ironia existentzial batean murgilduta baitaude.

Etxeberriaren poemak irakurtzerakoan irakurlea berehala konturatuko da erreferentziaz beteriko poesiaren aurrean dagoela. Batzuk begi-bistakoak dira, adibidez, mitologia aipatzen delarik. Baina, esan bezala, poesia hau trantsizio puntuan kokatzen da eta erreferentzia mitologiko horiek erakusten dute mundu modernoa zenbat aldentzen ari den halako erreferentziek gordetzen dituzten barne misterioetatik. Beraz, erreferentzia mitologikoak, nolabait esateko, degradatuta agertzen dira, orain mitoak behinola izandakoaren oihartzun ia ulertezinak izango balira bezala. Beste erreferentzia batzuk ezkutuagoak dira, zeharkakoagoak, nahi bada. Edonola ere, batzuek zein besteek erakusten dute poesia ez dela ezerezetik sortzen, poetak ez duela jokatzen jainko batek bezala. Eta ez da jainkoen mezulari “goi-arnastua” ere, klasikoren batek esango lukeen bezala. Mundu erreal batean mugitzen da, non heriotza existitzen den eta heriotzak besterik ez duen uzten bere atzean, zigarro baten kea bezalako oroitzapen lausoa. Eta ematen du mundu erreal horretan kokatzen den gizakia udako arratsalde infinitu batean zehar mugitzen dela.

Liburu honetan hainbatetan errepikatzen den horren antzeko irudiek laburbiltzen dute orrialdeek uzten duten inpresioa: Melankolia eta nostalgia sentimendua, nerabezaroko ingenuitatearena, bakardadez zipriztindua. Eta ia oharkabean hedatzen den sentimendu hau adierazteko idazleak batzuetan surrealistak diruditen irudiak elkartu ditu, agian berez surrealistak ez direnak baina oso pertsonalak izateagatik irakurleari halakotzat aurkezten zaizkionak.

Azken kritikak

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Hasier Rekondo

Bufalo guztiak
Juanra Madariaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

Jon Jimenez

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Asier Urkiza

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak