kritiken hemeroteka

8.196 kritika

« | »

Azalberritze bat / Esti Martinez Diaz de Cerio / Balea Zuria, 2018

Uraren gainean Igor Estankona / Argia, 2018-09-30

Donostia Kulturak eta Balea Zuria argitaletxeak gazteentzat pentsatutako poesia lehiaketak badu lehen saritua. Iruindarra, 1991n jaioa. Eta dio: “Orrialde zuria dut/ isilmandataririk fidelena,/ mara-mara jausten dira hitz malutak/ isilatsun gainera”.

Eli Tolaretxipi, Itxaro Borda, Aritz Gorrotxategi eta Pello Otxotekok argi ikusi bide zuten zirriborroaren indar ezkutua. Izan ere, badu berdetik eta badu heldutik Azalberritze bat (Balea zuria, 2018) honek, baina batez ere bilaketa baten istorioa dela begitandu zait. Bere abantaila, eta bere azkena, hortixe datoz.

Urteetako metodoaren eta obsesioaren fruitu, bistan da izerditutako liburua izan dela: “Mundutar oro egunsentiaz ahaztuko balitz bezala,/ soilik katuak ibiltzen gara/ alderrai,/ etorbideetako jaun eta jabe,/ Cortazarren arrasto isilak bagina bezala,/ telefono kableen gainean/ pausauko diren enarak itzuli zain.//Itzuliko dira”. Idazketa eta irakurgaiak eta egunerokoa nahastu egiten zaizkio poetari maiz. Liburuan hainbat aldiz harrapatzen du bere burua poesiaz hausnarrean, liburu bihurturik bere azala beste batzuetan. Inoiz, lirika dendetako eskaparateetan ere ikusi bide du.

Urteetako irakurgaien dekantazioa bezain irregularra, liburuko poema zenbait luzatu egingo nituzke nik, aterako nieke ideia batzuei punta arean gehiago. Eta, bestalde, zertarako: idazleak hauxe gura izan du transmititu, alegia, halako intimismo bat ertzak borobilduak dauzkana, estridentziarik gabekoa. Berba bat bestea baino altuago ez esate horrek bihurtzen du atsegin eta funtsean argal. Konfesiorako tartea da hemen orri zuria, baina konfesio hori neurritsua da. Esan daiteke asmo txikiekin egina dela halako asmo goragoko bat: “Hutsartetik osotasunera doan bidea/ makurra eta luzea izan daiteke/ salto batez egiten ez duzunean.// Niri eternoa dirudit”.

Eta agian esan dugun horregatik guztiagatik, eta bere itxura bateko sofistikazioagatik, uraren gainean idatzia dirudi. Estiloa dauka, erritmoa dauka, hitza dauka, eduki behar duen lekuan; eta errematea ere bai. Baina irakurriaz batera lurruntzen da. Esti Martinez Diaz de Ceriok hogeita zazpi urterekin idatzi ditu hamazazpi urterekin idatzi ohi diren ahapaldiak.

Azken kritikak

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

Ibai Atutxa Ordeñana

Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre

Jon Jimenez

Baserria (h)uz(s)ten
Oskar Gaztelu Bilbao

Maddi Galdos Areta

Animalia domestikoak
Esti Martinez

Irati Majuelo

Ni ez naiz hamalau
Karlos Linazasoro

Hasier Rekondo

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Jon Martin-Etxebeste

Oso latza izan da
Xabier Mendiguren Elizegi

Mikel Asurmendi

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Jimenez

Azpimarrak
Nerea Balda

Paloma Rodriguez-Miñambres

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Eneko Barberena

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Ibon Egaña

Lurraz beste
Garazi Arrula Ruiz

Mikel Asurmendi

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Jon Jimenez

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

Hedabideak