« Ipuinen magia | Poesia zertan den »
Azalaren kodea / Miren Agur Meabe / Susa, 2000
Sabela eta adimena Aingeru Epaltza / Nabarra, 2003-03
Badira narrazio liburuak, beren borobiltasunean, nobela bat bezala irakur daitezkeenak. Badira, aldi berean, beren baitan istorio kontalariaren ahotsa daramaten poemak, beren laburrean ere, narrazio bat adina ñabarduraz eta zoko-mokoz hornituak. Horrexegatik, letra estuz beteriko orrialdeen gainean eraikitako eleberri luzeetan baino mundu gehiago aurki dezake zorte oneko liburu arakatzaileak poema sorta batzuetako testu urrian. Gisa horretako sentipena jabetzen da irakurleaz “Azalaren kodea”, Miren Agur Meabe lekeitiarrak orain arte plazaratu duen poesia liburu bakarra, esku artean erabilita.
Poesiaren goldeak alor maiztuak ditu amodioa eta desamodioa. Maitemintzearen garrak bere baitan preso hartzen gaituen unea eta maitasunaren iraungipenak bihotz-azaletan uzten digun urradura. Bien bitarteko denbora, aldiz, narratiba mota guztien lehengai maiteenetarikoa dugu milurteko hasiera eszeptiko honetan. Zorionez, Meabek ez daki erregelez. Hartara, emakume baten eta gizonezko baten arteko harremanek izan ditzaketen alderdi guztien kronikari eta arakatzaile bilakatzen ditu bere poemak: desioa, grina, sexua —euskaraz argitaratu diren olerki erotiko ederrenetarikoak idatzi ditu lekeitiarrak—, absentziak, atzeraminak, baina baita etorkizunak sorrarazten duen beldurra, amatasunaren (eta aitatasunaren) neke eta lilurak, elkarbizitzaren ajeak, bikotekideen arteko isiltasun hilgarriak, izan ez zenaren nostalgia, gaitz horiei guztiei —guztiengatik ere— aurrera egin nahiak jartzen dizkien sendabide egiazko eta alegiazkoak ere (afari bat jatetxe polit batean, noizean behin, / eta goizero-goizero/ pentsamendu alairen bat egun on esatean).
Horretaz guztiaz, bistan dena, modu aunitzetan idatz daiteke. Meabek autoerrukiarendako lekurik uzten ez duen doinu eskergarrian egiten du, hizkera sendo, koloretsu eta, zenbaitetan, hordigarrian, iruditeria zabal bezain iradokorraren harrobitik ale hautak ekarriz: itsasokoak eta lehorrekoak, hegaztiak eta landareak, egunerokotasun arruntekoak eta bizitzan behingoak.
Harribitxi arraroa da Meaberen liburua. Duela zenbait urte, ezinegona eta haserrea piztu zuen euskal literaturaren so egile batek euskal olerkigintzari “emea” iritzi zionean, hots, ahula, indarrik gabea. Eme batek sabela eta adimena elkartzen diren tokitik poesia egiten duenean zer-nolako indarra ager dezakeen jakiteko, irakurri beharra dago “Azalaren kodea”.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi