« Gizarte berrien mailakoak | Biziraule baten kronika »
Bidaiak / Jon Iñaki Lasa / Pamiela, 2017
Beste mundu horiek Javier Rojo / El Diario Vasco, 2017-10-07
Jon Iñaki Lasak ezohiko ibilbidea izan du euskal literaturan. Joan den mendeko 80ko hamarkadaren hasieran argitara eman zuen bere lehenengo poema liburua, eta gero bere lanak, euskaraz eta gaztelaniaz, eta itzulpenak txandakatu ditu. Ibilbide pixka bat nahasi horren azken geldiunean “Bidaiak” izenburuko poema liburu hau aurkitzen dugu. Tere Irastortzaren hitzaurrearen ostean, liburuari hasiera emateko idazleak Lauaxetaren aipu ezaguna erabili du, “Ludi onen bestaldez loratzen diran landaraen usañak…” hitzekin hasten dena. Ezin da aipu hori irakurri printzipio-aldarrikapena dela pentsatu gabe. Mundu honen bestaldean badira beste mundu batzuk, errealitateaz haraindi daudenak, idealak. Poesiaren bidez mundu horien aztarnak heltzen zaizkigu eta mundu honetako errealitateak haien oihartzunak erakusten dizkigu. Printzipio-aldarrikapentzat har daitekeen jarrera hau aurrera eramateko, idazleak bidaiaren irudia erabiltzen du, izenburutik bertatik irudi honek hezurdura eskaintzen baitio idazlanari.
Bidaia, gainera, poetikoki zentzu bikoitzean ulertuta dago. Alde batetik, bidaia eta bizitza bera parekatzen dira, bizitza bidaia baita, bidaia honek nora eramango gaituen oso ondo ez badakigu ere. Baina, beste aldetik, bidaiaren irudian aurkitzen dugu gure muga existentzialez haraindi dagoen beste mundu horietara heltzeko baliabidea. Poema liburu honetan aipatzen diren bidaiek subjektua leku exotikoetara eramaten dute, batzuetan izen misteriotsuak, ulertezinak, topatzen ditugun lekuetara.
Liburuaren atarian agertzen den Lauaxetaren aipuak idealismoaz hitz egin arren, idazleak badaki idealismo hori, beste mundu horiekiko sinesmena, badaezpadakoa dela. Eta horixe da idazlan honetan gaineratzen zaiguna, ironia puntu hori. Idealismoaren ikuspuntutik hain eskuragarriak ziruditen beste mundu horiek atzeman ezinak baitira gaurko gizakiarentzat, eta agian izen ulertezin batean baizik ezin dakieke heldu.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi