« Negozio ilunak | Memoriaren bidegurutzean »
Linbotarrak / Asier Serrano / Pamiela, 2016
Zorionaren errua Edorta Jimenez / Deia, 2016-10-15
Barkatu ahalko dizkit Linboa zer den badakien balizko irakurleak horri buruzko sarrerako hitz batzuk. Neure eskarmentuz ikasi baitut adin batetik beherakoek Babelgo Dorrea zer den ere ez dakitela eta, beraz, guk “hemengo hizkuntza anabasak Babelgoa ematen du” diogunean ez dakitela zertaz ari garen. Zer esan, bada, Linboa, linbotarrak eta erro horretako beste batzuk aipatuz gero.
Katolikotasun klasikoaren mundu-ikuskeran Linboa delakoa zer-eta Zeruak, Infernuak eta Garbitegiak —edo Purgatorioak— halako gune-multzo bat osatuko luketen mundu honetatik kanpoko eta, beraz, heriotzaren osteko lekuak lirateke. Arima gorputzetik askatuentzako urbanizazio antzekoa. Linboa bataiatuak izateko era edo aukera barik hildako jaio berri-berrientzako gunea litzateke, hots, errurik ez dutenentzat, bekaturik egiteko aukerarik hil direnentzakoa alegia. Bada, erabileraren erabileraz, Babelgo Dorrea lehengo jendartean hizkuntzei buruz egiten hasteko erabiltzen den lege berean erabili ohi dira Linboan bizi eta antzekoak jende maleziarik gabekoez, jende lainoez hitz egiteko. Haatik, ez dirudi Asier Serranok Linbotarrak tituluaren bidez proposatzen digun olerki-bildumako Linboa hori denik. Ezta inondik ere.
Egia, Linbotarrak liburuko lehenengo olerkia Linboa da. Hor ageri zaigun Linboa katolikotasun klasikokotik eta jendarteko erabilera arruntekotik urrun dago, ostera. Hain urrun ezen, ematen duela Serranok, profeta-ahotsez ia, proposatzen diguna Infernura bidaiatzea dela. Hemengo eguneroko bizitza den honexetara, hain zuzen.
Olerkiz olerki, irudiz irudi dakarkigun egunerokoaren infernu honetan jende zoriontsurik ere badenez, itxuraz, Serranok argi utzi nahi digu badela “zorionaren errua” delakoa ere. Hitzok, Kondairak dio izeneko olerkian erabili ditu, baita ere haren arrastoa oharren artean galdu zaidan beste olerkiren batean ere. Ez bada Linbotarrak honekin batera ia argitaratu duen Ate osteko itzalak izenekoan.
Utz dezagun bada Linboa kontzeptua eta gatozen hona, Infernura, eta behin infernuan mintza gaitezen madarikatuez, hau da, besteen zoriontasunaren errua dutenez; mintza gaitezen botereaz eta botearen botereaz “iraganeko elbarrituen zirkuan enperadorea izan daitekeela” jabetu denaz; edo “inoiz existitu ez den iraganaz”, elkartean “bazkaltzeko dugun Atxagaren basurde zuriaz”; mintza gaitezen porrotaz eta onar dezagun —proposatzen digu Serranok liburuko azken lerroan— erratu egin garela orain arteko bizitzan eta beste bat izan behar zatekeela etxera igo behar genuena: “Zu izan behar zinen, ezezagun maitea, zu ez beste inor etxera igo behar nuena”.
Olerki horren aurretik, azkenaurrekoa, Gorpua izenekoa paratu du Serranok. Hilda ikusi du poetak bere burua. Gorpu. Linbora joateko ala Infernura joateko hil den gorpu datzan Serrano hori, alferrikako galdera da gune-sistema hori asmakeria hutsa dela badakienarentzat. Olerki horretaraino iristeko beste hogeita sei daude. Guztiak irakurrita liburuaren gakoa zorionaren erruaren horrexetan dagoelakoan geratu naiz.
Alaska
Castillo Suarez
Irati Majuelo
Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña
Jon Martin-Etxebeste
Axularren gerizapean
Kepa Altonaga
Asier Urkiza
Emakume bat
Annie Ernaux
Nagore Fernandez
Atsoa
Victor Catala
Joxe Aldasoro
Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi
Irati Majuelo
Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar
Mikel Asurmendi
Alaska
Castillo Suarez
Jon Martin-Etxebeste
Alaska
Castillo Suarez
Maddi Galdos Areta
Puskak
Irene Pujadas
Asier Urkiza
Norberak maite duena
Miren Billelabeitia
Nagore Fernandez
Beirazko kanpaia
Sylvia Plath
Hasier Rekondo