kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Txillardegiren borroka abertzalea / Pako Sudupe / Elkar, 2016

Txillardegiren ideologia Javier Rojo / El Diario Vasco, 2016-09-24

Pako Sudupe aditua da joan den mendearen erdialdeko euskal kulturaren ikerketan, 50eko hamarkadaren inguruan jarduera kulturalean hasi ziren hainbat pertsonaren ibilbidea aztertu baitu. Oraingoan Txillardegiri egokitu zaio txanda, “Txillardegiren borroka abertzalea” izenburuarekin bataiatu duen saiakera liburu honetan. Literaturaren inguruan ibiltzen garenontzat Txillardegiren izena ezinbestean loturik agertzen zaigu nobelagintzaren berrikuntzarekin, idazle donostiarrak Europan eta batez ere Frantzian nobelagintzan korronte nagusi bihurtzen ari zen existentzialismoa ekarri baitzuen guregana. Literaturaren alorrean, horixe da bere ekarpenik aipatuena, baina hori bezain garrantzitsutzat har daiteke besteak beste berari zor zaion ahots narratiboaren aldaketa, lehenengo pertsonan hitz egiten duen narratzaileari bidea eman baitzion, hirugarren pertsonako narratzailearen ordez.

Literaturaren esparruko ekarpenak dira horiek, baina Pako Sudupek izenburutik bertatik adierazten duen bezala, saiakera honetan Txillardegi nobelagilea alde batera uzten da, arreta, borroka abertzalearen ideologoa izan zenarengan jartzeko. Horretarako idazleak kaleratutako izkribuetan oinarritu eta haietan plazaratutako ideiak azaltzen ditu, ideia horiek eta ibilbide pertsonala aurrez aurre jarrita. Laburbilduta, esan daiteke ideologiaren aldetik Txillardegiren planteamenduak guztiz koherenteak izan direla eta aldaketa txikiren bat (ideiak fintzearen ondoriozko aldaketak diruditenak) izan ezik, beti antzeko planteamendua izan duela: Txillardegiren abertzaletasunaren oinarrian euskara eta euskaltzaletasuna aurkitzen dira, euskaldun moduan (euskara-hiztun moduan) bizi nahiaren ondorioz. Ideia hauek proiektu politiko batean gauzatzeko orduan agertzen dira norabide aldaketak. Suduperen saiakeran, euskararen eta abertzaletasunaren gainean esandakoak aztertzen dira sakon eta, dudarik gabe, liburu hau egokia da idazle donostiarraren pentsamenduan sakontzeko. Edonola ere, liburu honek tonu oso apologetikoa dauka, askotan kritika bazterrean geratzen delarik. Eta kritika hori da nik momentu batzuetan faltan nabaritzen dudana.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak