« Nazioa ala klasea: Txillardegi | Urak bere onera »
Argia / Peru Magdalena / Elkar, 2016
Osotasunaz Javier Rojo / El Diario Vasco, 2016-07-09
Peru Magdalenak argitara eman duen azken idazlana poema liburua da, “Argia” izenburua duena. Argiaren metafora orokortzailea da liburu honetan, idazlanei batasun formala emateaz gainera, bizitzaren aurreko jarrera baten errepresentazioaren laburpena ere bada-eta. Izan ere, orrialde hauetan zehar agertzen diren testu gehienek argiaren irudia dute oinarri. Lehenengo atalean biltzen diren poemetan poetika moduko bat aurki daiteke, non idazleak poesiari buruz duen iritzia azaltzen duen. Bertan adierazten diren gauzetatik ondorio bat ateratzen da: Peru Magdalenaren poesia analogiaren poesiaren ildoan kokatzen da. Poemen bidez idazleak beste mundu batzuk islatu eta sortu nahi ditu, poesia idaztea hitzak elkarren ondoan jartzea baino zerbait gehiago da, beste errealitate bat aurkeztea, alegia. Transzendentzia bilatzen du, errealitatea nahikoa ez zaiolarik. Idealismoz blai dago, materialismoaren mugaz haraindi kokatzen delarik. Eta transzendentzia bilatze hori jainkoren bat bilatzearen parekotzat har dezakegu. Argiak osotasuna irudikatzen du, orokortasuna. Eta poetaren hitzetan adierazi nahi da denok osotasun eta orokortasun horren parte eta partaide garela. Hortaz, naturaleza jainkotua agertzen zaigu poemetan eta bizitza beteak horrekin bat egitea inplikatuko luke. Azken finean panteismo erromantiko baten aldaera berria. Jarrera honetan bizitzaren baldintzei buruzko aipamenak (hemen eta orain bizitzea, mundu material honetan kokatuta egotea) ia desagertzen dira, bizi-egoera barik, bizi-izaera baita idazlearen ardura. Poemak, edonola ere, ez dira galtzen abstrakzio filosofikoetan. Alde honetatik, esan behar da Magdalenaren poema hauek gardenak direla, irakurleak inolako arazorik gabe ulertzen baitu bertan adierazten zaiona. Eta jarrera horrekin idazlan hau alderik alde zeharkatuz, optimismo existentziala, erabatekoa, topatzen dugu. Existentzia, bizitzea bera, opari moduko bat da, eta halaxe ulertu behar dugu. Norberaren izaerak osotasunaren baitan hartzen baitu zentzurik eta, unibertsoaren parte garelarik etengabeko berritze batean kokatuta, heriotzak berak ez baitu planteamendu honetan lekurik.
Gari eta goroldiozko
Anari Alberdi Santesteban
Ibai Atutxa Ordeñana
Winesburg, Ohio
Sherwood Anderson
Nagore Fernandez
Suite frantsesa (bertsio argitaragabea)
Irene Nemirovski
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Sorgin-argien ehizan
Joan Mari Irigoien
Mikel Asurmendi
Balio erantzia
Ekaitz Goikoetxea
Mikel Asurmendi
Berriz zentauro
Katixa Agirre
Amaia Alvarez Uria
Poesia kaiera
Federico Garcia Lorca
Nagore Fernandez
Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga
Asier Urkiza
Soniexka
Ludmila Ulitskaia
Ibon Egaña
Solteroen dantzalekuak
Joxean Agirre
Mikel Asurmendi
Petare
Leire Ibarguren
Jose Luis Padron
Poema liburu bat —irakurtzeko jarraibideak—
Angel Erro
Hasier Rekondo
Norberak maite duena
Miren Billalabeitia
Paloma Rodriguez-Miñambres