kritiken hemeroteka

8.544 kritika

« | »

Beltzaren koloreak / Jon Alonso / Susa, 2016

Nobela beltzaz Javier Rojo / El Diario Vasco, 2016-02-06

Saiakera baten aurrean gaude non euskal idazleak nobela-genero horrek historian zehar eskaini dituen emaitzak errepasatzen dituen. Ez da literaturaren alorrean egindako ikerketa lana, jatorriz eta itxuraz nobela beltzak irakurtzean sortzen diren iradokizunak, ideiak, hausnarketak biltzen dituen ohar-bilduma baizik. Ohar horien atzean idazleak Elizondon 2015ean egindako mahai-inguru baterako erabilitako materiala aurkitzen da. Material hori nolabait sistematizatu du Alonsok, oharrak nobela beltzaren historiaren arabera ordenatuta. Edonola ere, oraindik ere gelditzen da liburu honen egituran oharren forma hura. Alonsok nobela beltzaren historia marka dezaketen lau ataletan sailkatu ditu oharrak. Lehenengo atalean genero honen klasikoetan zentratzen da. Eta horretarako Hammet eta Chandler bezalako idazleen lanetatik abiatuta, honelako nobelen kanon moduko bat aurkezten du. Korpus bezala euskaraz irakur daitezkeen nobelak agertzen dira, batez ere Igela argitaletxearen eskutik argitaratu direnak, honetan Jon Alonsok malgutasun handiz jokatzen badu ere. Eta eredu horiek azaltzerakoan, ikertzailearen irudia ezin hobeto azpimarratzen digu, jarrera kriminala argitu nahi duen pertsona erdigunean kokatzen baita bere argumentazioan. Hurrengo atalean modelo hori nola txertatzen den Europan azaltzen du, eta beste eskualde eta beste garai batekoa den nobela genero honek sinesgarritasunaren aldetik lehenengo ahuleziak erakusten ditu. Ahulezia hauek nabarmendu egiten dira “Polizia sozialdemokrataren aroa” deitzen den atalean. Krimena argitu nahi duena ez da, dagoeneko, polizia-indarrak mesfidantzaz ikusten dituen ikertzailea, baizik-eta polizia barruan kokatzen den pertsonaia jatorra, oztopo guztien kontra krimena argitu nahi duena. Azken atalean, besteak beste Dolores Redondoren kasuaz hitz egiten du. Azken ataletara heltzean Jon Alonsoren ikuspuntua urrunduz doa literaturatik eta gehiago zentratzen da planteamendu ideologikoetan, polizia jator eta demokrataren irudia sinestezina zaion aldetik. Nire ustez idazleak arreta gehiegi jartzen dio ikertzailearen irudi horri, inpresioa baitaukat honelako nobeletan askotan jarrera kriminala askoz interesgarriagoa dela horren gaineko ikerketa baino.

Azken kritikak

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak