kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Lainoa janez / Juan Kruz Igerabide / Erein, 2015

Euriaren inguruan Javier Rojo / El Diario Vasco, 2016-01-09

Juan Kruz Igerabideren azken poema liburua metafora handi baten inguruan egituratuta dago. Liburuak “Lainoa janez” du izenburua baina metafora handi hori zeharka baizik ez da aipatzen izenburu horretan. Osagai egituratzaile moduan agertzen den irudi hori euria da. Lehenengo momentu batean euri-garaitik idatzita dagoela ematen du. Talai horretatik begira agertzen zaigu subjektu poetikoa. Atzera begira dugu beraz, oroitzapenetan bere izaera aurkitzen baitu subjektuak. Alde honetatik, oroitzapenen eta egitasmoen orekaren aurrean nabarmena da subjektua oroitzapenen aldean jartzen dela, gehiago baitago iraganera begira etorkizunera baino, Baina nostalgiaz betetako begirada egon litekeen leku horretan idazleak ironia puntu bat jartzen ere jakin du. Eta horretarako poeta bere burua urrunetik ikusteko gai agertzen zaigu, nitasuna subjektu moduan ez ezik objektu moduan ere aurkezten duelarik. Baina euriak izaera bikoitza duen aldetik aukeratu da irudi hori ardatz moduan agertzeko, azken finean kontrakoak batzeko ahalmena baitu. Euria poema batzuetan zerua eta lurra lotzen dituen hari modukoa da, zerua lurrera hurbilduz, zerutiarra eskueran utzita. Baina batez ere euriaren izaera bikoitza urtaroekin erlazionatzen denean agertzen zaigu. Lehenengo momentuan udazkeneko euri baten aurrean kokatzen gara poema hauetan, baina udaberrikoa ere bada euria, eta orduan amaiera baten iragarle izan beharrean hasieraren iradokitzaile dugu euri hori. Euriaren irudian malkoak daude, noski, baina baita ere lurra eradoskitzen duen ura. Existentziaren metafora bezala agertzen zaigu horrela, heriotza eta bizitza batuz. Bere poemetan Igerabidek esentzialera jotzen du, haikuetan ohikoak diren baliabideak edozein poematan ere erabil daitezkeela erakutsiz; hitzak, beraz, biluzik agertzen zaizkigu, apaindurarik gabe, azken finean Igerabidek poemak egiteko duen teknika soberan dagoen guztia kentzean baitatza. Artea, literatura eta filosofia lagun dituelarik, poesia honetan Igerabide gizakiak gizakiago bihurtzen dituen transzendentziaren bila dabil, gizakia beti erdigunean jarrita.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak