kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Txantxanberde kantaria / Joan Mari Irigoien / egilea editore, 2015

Aldarrikapenak Javier Rojo / El Diario Vasco, 2015-07-11

Hilabete gutxiren aldearekin Joan Mari Irigoienek bi poema liburu plazaratu ditu. Bigarrenak “Txantxanberde kantaria” du izenburua eta gaiaren aldetik aurrekoa bezalakoa ez bada ere (aurrekoan, “Bi urteko kronika fakultatiboa”n, bere gaixotasuna zuen hizpide), asmoz eta jarreraz, antzeko planteamendua aurkezten dute bi liburuek, testigantzaren eta aldarrikapenaren artean kokatzen baitira poemak. “Txantxanberde kantaria”ren hasieran hitzaurre bat dago, eta bertan adierazten du (“excusatio non petita”) agian bere poemek, batzuen ikuspuntutik begiratuta, ez dutela literatur balio handirik izango. Idazlea jakitun dago urgentziaz idatzitako testuak direla, mezu bat zabaltzeko asmoarekin egindakoak. Bestalde, badirudi idazleak balizko irakurleen gainean irudi bat eraiki duela, bere poemen hartzaileei buruzko aipamenen bat egiterakoan normalean hartzaile hauek “gazteak” baitira. Irakurleak leziatzeko asmoarekin egindako testuak dira, beraz.

Planteamendu nagusi moduan, liburuari batasun ideologikoa emateko balio duen oinarrizko planteamendu moduan, ekologia agertzen da. Irigoienen ikuspuntutik begiratuta, ekologiak bideratu behar ditu gizakien urrats guztiak. Baina liburu honetan ulertzen den bezala, ekologia naturalezaz arduratzeaz haraindi doa. Dena, ona izango bada, ekologikoa da. Beraz, ikuspuntu ekologiko horren barruan askotariko osagaiak agertzen dira: naturalezaren aldekoak, jakina; gerraren aurkakoak; boteretsuen aurkakoak (arazo bat: boterea erlatiboa delarik, zer gertatzen da boteretsuak “gu” garenean?); bankariak eta elizan agintzen dutenak ere idazlearen geziaren ituan agertzen dira… Ematen du topiko guztiak bildu eta elkartu dituela poema horiek egiterakoan, ideologiaren aldetik guztiz manikeoa den idazlana sortuz.

Poema biluziak dira, ia baliabide poetikorik gabekoak. Bakarrik gregeriak imitatuz hitzekin jolasean hasten denean poesiaren ezaugarriren bat aurkitzen da. Hasieran esandakoa: poemak barik aldarrikapenak eta testigantzak dira lerro moztuak dituzten testu horietan agertzen direnak.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak