susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Euskaldunon irudia osatzeko miraila | Kronika poetikoa minari »

Aita gurea / Iñaki Irasizabal / Elkar, 2015

Aberastasunaren ifrentzua Javier Rojo / El Correo, 2015-04-18

Iñaki Irasizabalek, antza denez, oso gustukoa du nobela beltza eta genero honek eskaintzen dituen kodeak hartu ohi ditu bere nobelak idazteko. Edonola ere, genero horretatik hartutako osagaiak ez ditu bere testuetan erabiltzen aldatu eta egokitu gabe. Nobelak egiteko modu horri jarraituta sortu du Irasizabalek bere azken emaitza, “Aita gurea” izenburua duena. Argumentuaren aldetik nobela beltzetan askotan aurkitzen dugun ohiko planteamendu bat erabiltzen du idazleak bere istorioa abiadan jartzeko. Aspaldiko garaietan aitonak eraikitako enpresa poliki-poliki gainbehera doa, krisi garaian ezin baita mantendu. Krisi hori dela-eta, fundatzailearen biloba eta gaurko jabeak (Alberto Agirrek) enpresa saltzea erabaki du, inori ezer esan gabe. Dena bideratuta dagoenean, ordea, istripu batek aldatzen ditu plan horiek guztiak. Jabea istripuan hiltzen da eta enpresaren ardura bere alaba Nagorerengana pasatzen da. Nagorek aitaren asmoen berri jakin ez, eta saiatuko da enpresa aurrera ateratzen oztopo guztien aurka. Jakina, neska eta gaztea izanik, arazo asko planteatzen zaizkio.

Hauxe da nobelaren planteamendua, baina halako nobeletan besterik agertzea ia ezinezkoa delarik, patuaren presentzia oso nabarmena da behin eta berriro. Nobela beltzaren kodeak bereganatzen ditu idazleak eta aberastasuna, endekatzea, patua eta honelako osagaien artean sortzen diren harremanak begien aurrean jartzen dizkigu.

Nahi bada, bizitzaren alderdi ilun eta kontrolaezina kontatzen zaigu hemen. Irasizabalek alde batera utzi du jokaera kriminalaren ikerketa poliziala eta batez ere krimenaren atzean dagoen usteldura hura agertzen saiatu da. Eta honek, nire ustez, erakargarriago egiten du nobela hau, nahiz eta teknikaren aldetik begiratuta oso diskurtso narratibo tradizionala aurkeztu.