« Sirena-hotsak | Non datzan edertasuna »
Su zelaiak / Mikel Peruarena Ansa / Susa, 2014
Sarraski-frontea Javier Rojo / El Correo, 2015-01-03
Lehenengo Mundu Gerraren hasieraren mendeurrena zelarik, normala zen 2014.ean euskaraz ere gai hori erabiltzen zuen libururen bat agertzea. Literaturari dagokionez, Mikel Peruarena Ansaren eskutik etorri zaigu “Su zelaiak” izenburuko nobela. Idazlanean kontatzen zaizkigu Lehenengo Mundu Gerran Baionako 49. Erregimentuan zeuden zenbait euskaldunen nondik-norakoak. Hasieran nobela koral moduan agertzen zaigu idazlana, protagonista zehatzik gabea, euskaldunen taldea osatzen duten pertsonaiek txandaka hartzen baitute garrantzia.
Pertsonaiak gerra-frontean daudenean egoeraren kontzientzia hartzen dute eta hasten dira konturatzen pentsatzen duten baino luzeago joko duela, eta garrantzitsuago dena, poliki-poliki, banan-banan, hara joandakoak hilko direla. Nobela korala izanik, protagonista difuminatuta egonda, irakurleak inpresio hartzen du pertsonaien mugak ere desagertzen direla, pertsonaiak ez direla norbanakoak, baizik-eta talde handi baten pieza soilak, erori eta beste pieza bat zuek ordezkatzen dituztenak.
Mikel Peruarenaren nobelak puntu interesgarri asko dauzka. Lehenengoa, nire ustez, idazleak hartu duen jarrera litzateke. Idazleak kronikagilearena egiten du, zer gertatzen den kontatzen du, batzuetan pertsonaien buruetan sartzen da, baina gertakariei buruzko balorazioak egitea saihesten du, gertakariek berek hitz egiten baitute eta ez baitute bestelako azalpenik behar. Sarraskia kontatzerakoan normalitatearen itxura emanez absurdoa azpimarratuta geratzen da idazlanean. Idazkeraren aldetik, idazleak ahalegina egin du iparraldeko euskara irudikatzen, istorioa egiazkoago bihurtuz. Mendeurrena aprobetxatuta idatzitako nobela bat izango da, baina benetan irakurtzea merezi duen liburu horietakoa iruditu zait Peruarenarena.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez