kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

14 / Jean Echenoz (Gerardo Markuleta) / Meettok, 2014

14ko Gerra Javier Rojo / El Correo, 2014-08-23

Azken urte hauetan Jean Echenoz idazle frantziarra euskal irakurleen artean nahiko ezaguna bihurtu da. Oraingo honetan “14” izenburua duen nobelarekin agertu zaigu. Idazleak, mendeurrena aprobetxatuta, Lehenengo Mundu Gerrari buruzko ikuspegi berezia eskaintzen digu hemen. Bertan kontatzen zaigu bost lagun gerlara nola doazen, hango zurrunbiloak bultzatuta eta nora doazen inolako kontzientzia argirik izan gabe. Eta gizon hauek gerlara doazen bitartean, emakume bat itxaroten geratzen da. Kontakizuna aurrera eramateko idazleak horietako batengan jartzen du arreta: Anthime izenekoa izango da nobela honetako protagonista. Nolabaiteko protagonista honengan fokalizatzen da narrazioa baina, egia esan, bizirauteaz gain berak ez du balentria handirik egiten, gertakariak pairatzea tokatu zaien pertsonaia horietako bat da-eta. Dena dela, Anthime ardatza delarik eramaten du aurrera idazleak kontakizuna.

Echenozen beste liburu batzuk irakurri dituenak berehala topatuko ditu idazle honen langintza definitzen duten ezaugarriak. Idazleak azalean dagoena kontatzeko duen joera nabarmena gertatuko zaio. Ez da pertsonaien izaeran sakontzen, hauek egiten dituztenak azaltzen ditu baina garrantzirik ez dute xehetasunak eskaintzen ariko balitz bezala. Eskema hutsak dira, gertakarien kontaketa egiteko derrigorrezko osagaiak. Gertakariak, orokorrak, beraiengan ejenplifikatzen dira, besterik gabe. Milioika hildako sortu dituen tragedia baten aurrean gaude baina idazlearen eskuetan tragedia horrek anekdota bildumaren itxura hartzen du. Baina Echenozek jarrera horrekin lortzen duen efektua bitxia da. Anekdotak kontatzen dituelarik, gertakari tragikoen azaleko irudia eskaintzen duelarik, tragediari erretorika guztia kendu eta inolako apaingarririk gabe aurkezten du. Tragedia bere hustasun osoan jartzen zaigu begi aurrean. Halako gertakari handien aurrean norbanakoari jazotzen zaiona anekdota txiki bat besterik ez da izango… baina, bestalde, garrantzia duen bakarra, bestaldetik, garrantzia duen bakarra.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak