kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

14 / Jean Echenoz (Gerardo Markuleta) / Meettok, 2014

14ko Gerra Javier Rojo / El Correo, 2014-08-23

Azken urte hauetan Jean Echenoz idazle frantziarra euskal irakurleen artean nahiko ezaguna bihurtu da. Oraingo honetan “14” izenburua duen nobelarekin agertu zaigu. Idazleak, mendeurrena aprobetxatuta, Lehenengo Mundu Gerrari buruzko ikuspegi berezia eskaintzen digu hemen. Bertan kontatzen zaigu bost lagun gerlara nola doazen, hango zurrunbiloak bultzatuta eta nora doazen inolako kontzientzia argirik izan gabe. Eta gizon hauek gerlara doazen bitartean, emakume bat itxaroten geratzen da. Kontakizuna aurrera eramateko idazleak horietako batengan jartzen du arreta: Anthime izenekoa izango da nobela honetako protagonista. Nolabaiteko protagonista honengan fokalizatzen da narrazioa baina, egia esan, bizirauteaz gain berak ez du balentria handirik egiten, gertakariak pairatzea tokatu zaien pertsonaia horietako bat da-eta. Dena dela, Anthime ardatza delarik eramaten du aurrera idazleak kontakizuna.

Echenozen beste liburu batzuk irakurri dituenak berehala topatuko ditu idazle honen langintza definitzen duten ezaugarriak. Idazleak azalean dagoena kontatzeko duen joera nabarmena gertatuko zaio. Ez da pertsonaien izaeran sakontzen, hauek egiten dituztenak azaltzen ditu baina garrantzirik ez dute xehetasunak eskaintzen ariko balitz bezala. Eskema hutsak dira, gertakarien kontaketa egiteko derrigorrezko osagaiak. Gertakariak, orokorrak, beraiengan ejenplifikatzen dira, besterik gabe. Milioika hildako sortu dituen tragedia baten aurrean gaude baina idazlearen eskuetan tragedia horrek anekdota bildumaren itxura hartzen du. Baina Echenozek jarrera horrekin lortzen duen efektua bitxia da. Anekdotak kontatzen dituelarik, gertakari tragikoen azaleko irudia eskaintzen duelarik, tragediari erretorika guztia kendu eta inolako apaingarririk gabe aurkezten du. Tragedia bere hustasun osoan jartzen zaigu begi aurrean. Halako gertakari handien aurrean norbanakoari jazotzen zaiona anekdota txiki bat besterik ez da izango… baina, bestalde, garrantzia duen bakarra, bestaldetik, garrantzia duen bakarra.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak