kritiken hemeroteka

8.501 kritika

« | »

Alferrik ez balitz / Karlos Linazasoro / Elkar, 2014

Mila esalditan Javier Rojo / El Correo, 2014-06-21

Karlos Linazasoro orotariko idazleak aforismoekiko duen atxikimenduaren beste adibide bat eskaintzen du “Alferrik ez balitz” idazlanean. Bertan mila aforismo jasotzen dira. Kopuruarena hitzez hitz ulertu behar da, mila baitira, ez gehiago ez gutxiago, bertan agertzen diren aforismoak. Lehenengo eta behin, konstatazio bat: mila aforismo idatziz gero, denetarik aurkitzen da bertan, ezinezkoa baita hainbat aforismo idaztea une oro maila berberari eusten. Aforismoetan ohikoa den planteamendua erabiltzen da gehienetan hemen, eta aldez edo moldez paradoxa baten inguruan antolatzen dira. Izan ere, ematen du aforismoen bidez begi-bistako eta azaleko itxuraren azpian ezkutuan eta sakonean dagoen egia esentziala agerrarazten dela, hain zuzen azalekoaren kontrakoa dena. Adibide moduan, 268. aforismoan dioena ekar dezakegu hona: “Fedea galdu dut: uste dut Jainkoa sinesten dudala”. Hauxe da aforismoa sortzeko eredua. Eta egia da: askotan aforismoak burutsuak dira, eta noizean behin umore puntu bat dute. Baina azkenean eredua hainbeste errepikatzearen ondorioz liburu osoa jarraian irakurriz gero monotono xamar suertatzen da. Gaiak direla-eta, denetarik aurkitzen dugu. Aforismoen izaeraz aritzen diren batzuk topatzen ditugu, eta haietan idazleak literatur forma honi balore morala ematen diola ikus dezakegu. Beste batzuetan, idazteaz eta isiltzeaz aritzen diren esaldiak aurkitzen ditugu. Hauetan idaztea zigor moduan aurkezten zaigu, idazleak ezinbestean idatzi beharko balu bezala, idatzi gabe heriotza nagusituko balitz bezala. Jainkoa eta heriotza dira ukitzen dituen beste batzuk… Testu labur hauetan Karlos Linazasorok oso jarrera ezkorra aurkeztu du gizakiarekiko, gizakia eta gaizkia banaezinak baitira bere iritzian. Eta ez dira falta autoironia erabiltzen dutenak.

Azken kritikak

Baden verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Mikel Asurmendi

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak