kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Oteiza profetaren 14 hitz / Patxi Ezkiaga / Bermingham, 2012

Derbitxeen dantza Jose Luis Padron / Bilbao, 2012-01

Oteiza, profetaren 14 hitz 14 palabras proféticas (Bermingham Edit., 2011) da Patxi Ezkiagak kaleratu duen azkena. Liburuari beste izen bat eman beharko bagenio, ‘Egunerokoaren birjintasun eremua’ deituko genuke. Izan ere, liburuaren asmoa Aragoiko Pirinioetako Gallinero mendiaren hegaletan dagoen eremitorio batean sortu zen, gero, burutzeko, Belagua eta Arantzazutik pasa bada ere: “Gogoan dut —aitortu du Ezkiagak—, bakardade hartan emandako egunetan, naturaren, Unibertsoaren derbitxe ikusten nuela nire burua, jira-biraka gauza guztien azalean eta hondoan, batik bat giza bihotzarenean dagerren presentziazko puntutxo baten inguruan. Behin eta berriz saiatu nintzen izatearen erdigune misteriotsu honi izena ematen, bekatuak eta ilusioak ukitu gabeko ezerezaren puntua behar zuela izan pentsatzen bainuen, egia hutsarena, oso-osorik Absolutuari dagokion txinparta, geure buruaren fantasiek, gure nahiaren basakeriek ezin ito dezaketena”. Eta Thomas Mertonen poema batekin topo egin zuen.

Idazle eta monje trapatar amerikarrak “le point vierge” deitzen zuen. “Diamante garbi bat bezalakoa da —idazten zuen— zeruko argi ikusezinaz dirdiraka. Guztiongan eta guztiarengan dago eta, ikusterik izango bagenu, bizitzaren iluntasuna eta krudelkeria desagerraraziko lukeen eguzki baten aurpegi dirdaitsuko bilioika argi puntutxoak izango lirateke”. Gero, intuizio hori zehaztu nahian edo, “paradisuak guztiz inguratzen gaitu, eta guk ez dugu ulertzen”, idatzi zuen.

Paradisu horretara itzultzea, itzulera horretarako bideak ezagutzea pasio bihurtu zen Ezkiagarengan, eta idazteari ekin zion, Oteizaren Arantzazuko apostolu-profetak irakurtzeko modu egokia izan zitekeela sinetsita eta, beren garraztasunean, aukera aparta ematen ziotela poetaren lanbide edenikoari. Horregatik, hamabost poema hauetan, hemen, gure lurraren egunerokotasunean kokatzen dira “birjintasun eremu” horiek, gure kontzientzia zatitu gabeko xalotasunera, bere funtsezko jakituriara eta errukira itzultzen denean.

Poema hauek, modu oso apalean, bizitza guztiarekiko harmoniaren sintonian jarri nahi gaituzte, nolabait “birjintasun eremu” horren kontenplazioak Jainkoaren paradisu berri egin gaitzan, itxaropenaren sakramentu eta, une berean, kontraesanaren ikur, derbitxeen dantza kosmikoarekiko batasunak suspertuta, bizitzaren taupada beraren erritmoan.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak