susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Hemen daukazue | Lilura birtuala »

Oteiza profetaren 14 hitz / Patxi Ezkiaga / Bermingham, 2012

Derbitxeen dantza Jose Luis Padron / Bilbao, 2012-01

Oteiza, profetaren 14 hitz 14 palabras proféticas (Bermingham Edit., 2011) da Patxi Ezkiagak kaleratu duen azkena. Liburuari beste izen bat eman beharko bagenio, ‘Egunerokoaren birjintasun eremua’ deituko genuke. Izan ere, liburuaren asmoa Aragoiko Pirinioetako Gallinero mendiaren hegaletan dagoen eremitorio batean sortu zen, gero, burutzeko, Belagua eta Arantzazutik pasa bada ere: “Gogoan dut —aitortu du Ezkiagak—, bakardade hartan emandako egunetan, naturaren, Unibertsoaren derbitxe ikusten nuela nire burua, jira-biraka gauza guztien azalean eta hondoan, batik bat giza bihotzarenean dagerren presentziazko puntutxo baten inguruan. Behin eta berriz saiatu nintzen izatearen erdigune misteriotsu honi izena ematen, bekatuak eta ilusioak ukitu gabeko ezerezaren puntua behar zuela izan pentsatzen bainuen, egia hutsarena, oso-osorik Absolutuari dagokion txinparta, geure buruaren fantasiek, gure nahiaren basakeriek ezin ito dezaketena”. Eta Thomas Mertonen poema batekin topo egin zuen.

Idazle eta monje trapatar amerikarrak “le point vierge” deitzen zuen. “Diamante garbi bat bezalakoa da —idazten zuen— zeruko argi ikusezinaz dirdiraka. Guztiongan eta guztiarengan dago eta, ikusterik izango bagenu, bizitzaren iluntasuna eta krudelkeria desagerraraziko lukeen eguzki baten aurpegi dirdaitsuko bilioika argi puntutxoak izango lirateke”. Gero, intuizio hori zehaztu nahian edo, “paradisuak guztiz inguratzen gaitu, eta guk ez dugu ulertzen”, idatzi zuen.

Paradisu horretara itzultzea, itzulera horretarako bideak ezagutzea pasio bihurtu zen Ezkiagarengan, eta idazteari ekin zion, Oteizaren Arantzazuko apostolu-profetak irakurtzeko modu egokia izan zitekeela sinetsita eta, beren garraztasunean, aukera aparta ematen ziotela poetaren lanbide edenikoari. Horregatik, hamabost poema hauetan, hemen, gure lurraren egunerokotasunean kokatzen dira “birjintasun eremu” horiek, gure kontzientzia zatitu gabeko xalotasunera, bere funtsezko jakituriara eta errukira itzultzen denean.

Poema hauek, modu oso apalean, bizitza guztiarekiko harmoniaren sintonian jarri nahi gaituzte, nolabait “birjintasun eremu” horren kontenplazioak Jainkoaren paradisu berri egin gaitzan, itxaropenaren sakramentu eta, une berean, kontraesanaren ikur, derbitxeen dantza kosmikoarekiko batasunak suspertuta, bizitzaren taupada beraren erritmoan.