« Pozoia darama, gezian darama | Kristalezko begi bat »
Des egiten / Ione Gorostarzu / Elkar, 2012
Des egiten Adriano de Mata / hirinet.net, 2013-03-25
Poesia-liburu batekin gatozkizue oraingoan: des egiten, Ione Gorostartzu idazle gaztearen estreinako liburuarekin, hain zuzen ere. Lehenik eta behin, ezin esan liburua gai bakarrari buruzkoa denik, askotariko gaiak baitarabiltza idazleak, era naturalean erabili ere: emetasuna, emakume izatea, ametsak, bizitza eta heriotza, maitasuna, zoriontasuna, denboraren iragana, sexualitatea…
Liburu hau edonorentzat da egokia, bai poesiazale amorratuentzat, bai poesiarik irakurtzeko ohiturarik ez dutenentzat. Guk, bereziki, bigarren horiei gomendatzen diegu. Izan ere, ezin aproposagoa da olerkiaren eremuan lehen aldiz barneratzeko: poema laburrak, mezu zuzenak, baliabide bikainak… gozatzeari utzi gabe erraz ulertzeko modukoak denak.
Poemak, beren laburrean, indarrez beterik daude. Zuriuneek eta hutsuneek ere indar berezia dute, esanahiz gainezka datoz, barru-barruan sentiarazi egiten digute. Hori dela eta, zail izan behar du ozen irakurtzeak, baina arazorik ez dugu izango geure kabuz irakurtzen bagabiltza. Bestalde, gozatu egingo dugu bai sorrarazitako irudiekin, bai ustekabeko amaierekin, pentsarazten diguten horiekin, alegia. Ionek euskal sen ikaragarria agertzen du, eta hitz zein soinuekin jolasean dabilenean igartzen da; esaterako, poema honetan: “Bizitzaz idatzi. Idatziaz, bizi. / Bizitzeko idatzi. Idazteko bizi. / Bizitua idatzi. Idatzia, bizi. / Bizitzatik idatzi. Idaztetik bizi. / Bizi. Idatzi”. Edota beste honetan: “Batzuetan sobera dira hitzak ere / aski onomatopeiak / aski monosilaboak / unerik gozoenetan / Ez da behar elkar-hizketarik / aski elkar-maita / elkar-fereka / elkarrez gainezka”.
Nahi izanez gero, arin irakur daiteke liburua. Baina egokiena, gure ustez, poliki eta patxadaz irakurtzea da, ahalik eta gehien gozatuko badugu: irakurri, liburua itxi, hausnartu. Liburu onak behin eta berriz irakurtzea komeni omen da; poesiaz ari garelarik, aldiz, zer esanik ez: irakurraldi bakoitzean beste zentzu bat sumatuko baitugu, aurretik igarri ere ez dugun beste esanahi bat.
Silueta
Harkaitz Cano
Aiora Sampedro
Nonahiko musika
Juan Kruz Igerabide
Felipe Juaristi
Denbora bizigarri baterako
Marina Garces
Irati Majuelo
Jostorratza eta haria
Yolanda Arrieta
Amaia Alvarez Uria
Haize begitik
Mikel Ibarguren
Ibon Egaña
Izen baten promesa
Hedoi Etxarte
Asier Urkiza
Zubi bat Drinaren gainean
Ivo Andritx
Aritz Galarraga
Panfleto bat atzenduraren kontra
Pello Salaburu
Mikel Asurmendi
Denboraren zubia
Iñaki Iturain
Aritz Pardina Herrero
Etxeko leihoak unibertsora
Alba Garmendia Castaños
Irati Majuelo
Izen baten promesa
Hedoi Etxarte
Joxe Aldasoro
Zahartzaroaren maparen bila
Arantxa Urretabizkaia
Aiora Sampedro
Aizkorak eta gutunak
Edorta Jimenez
Mikel Asurmendi
Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe
Ainhoa Aldazabal Gallastegui