kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Nire amaren autobiografia / Jamaica Kincaid (Alberto Martinez de la Cuadra) / Alberdania-Erein-Igela, 2012

Ni jaio nintzen urtean hil zen nire ama Amaia Alvarez Uria / Argia, 2013-04-21

Hitz horiekin hasten da liburua.

Nola idatziko zenuke zure amaren autobiografia? Nola harilkatuko zenuke haren memoria? Nola eraikiko zenituzke zure izatearen sustraiak? 1996an argitaratu zen lan hau, bost urtez egon zen hura idazten, eta kritikari batzuek esan zuten ez zela egiazko autobiografia, Alberto Martinez de la Cuadra itzultzaileak esan bezala, lehen pertsonako bakarrizketa bat da liburu honetan duguna, fikziozko pertsonaia batek bere bizitza kontatzen digu literatur genero honen konbentzioei muzin eginez.

Britainiar Handiko kolonia izandako Karibeko irla bat da bizitza honen testuingurua, kolonizatzaile eta kolonizatuen arteko harremanak agertzen zaizkigu bertan, eta egoera postkolonial honen ondorioak aletzen dizkigu protagonistak. Bere hildako ama karibekoa zen, ia desagerrarazita dagoen herriaren ondorengoetako bat, eta bere aitak afrikar jatorriko ama eta eskoziar jatorriko aita izan zituen polizia diruzale handinahia, garaileen alde lerratzen dena. Hauek dira haren jatorria.

Bere emakume izaerari ere erreparatzen dio, eta honek ezartzen dizkion baldintzei. Gainera, aipatu berri dugun egoera postkolonialean egonda, emakume klase desberdinak daudela agerian uzten digu: “andere bat asmakizun landuen konbinazio bat dela, itxurakerien, aurpegiko eta gorputz atalen apainketen, distortsioen, gezurren eta alferrikako ahaleginen bilduma bat. Ni emakumea nintzen, eta emakume gisa banuen definizio labur bat: bi bular, irekidura txiki bat nire hankartean, umetoki bat”.

Gayatri Ch. Spivak ikertzaileak idatzi zuen “Can the subaltern speak?” testua gogorarazi digu liburu honek. Kincaidek hori egiten duelako, subalternoari, historiak isilarazi duen subjektu zapalduari, ahotsa ematen dio, bere historia konta dezan. Hala, bere bizitzaren kontakizunean gogoetak tartekatzen ditu, eta galderak botatzen ditu bere egoeraz: “Eta nik zer galdetzen dut? Zein galdera egin dezaket nik? Ez daukat ezer. Ez naiz gizona. Zerk birarazten du mundua nire aurka eta nire antza duten guztien aurka?”.

Emakumea izanik senarra topatzea eta seme-alabak izatea litzateke haren patua, baina berak goiz erabakitzen du ez duela haurrik izango eta berandu ematen du ezkontzeko pausoa. Hona hemen honi buruz esandakoa: “Etsi-etsian gizonekin ezkondu nahi izatea, jakitera heldu naizenez, ez da emakumeek egiten duten hutsegite bat, baizik eta, bakarrik, tira, beste zer uzten zaie egiten?”.

Bere bizitza kontatuz bere amari bizia ematen dio, ahotsa, izena eta izana, bere iragana eta etorkizunaren artean zubia eraikitzen du eta bere identitatea, bizirik den bitartean, argitzen saiatzen jarraitzen du,“inoiz ezin maitatuko zuen jendez beteriko leku batean”.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak