susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Memoria kolektiborako gida | Artista, artea definitzen »

Alkasoroko Benta / Mikel Taberna / Susa, 2013

Mugaldeko herria Javier Rojo / El Diario Vasco, 2013-04-26

Mikel Tabernak garai bateko kronika egiten digu Alkasoroko Benta izenburuko nobela honen bidez. Bertan kontatzen diren gertakariak 50eko hamarkadan hasten dira eta nobelan agertzen diren kapituluetan zehar ikusiko dugu nola aldatzen doan Euskal Hernia, edo behintzat idazleak Euskal Herriaren metonimiatzat eskaintzen duen eskualdea, hurrengo hamarkadetan. Izan ere, tokiak, gertakarien erdigunean dagoen paisaiak, berebiziko garrantzia du nobela honetan. Mugaldean dagoen benta dugu kokagune hori, paso-lekua, batzuetan asimilatzen zailak diren aldaketen lekua Narratzaileak, benta horretako semeak, lehenengo pertsonan kontatzen ditu gertakariak, bere presentziaren anonimotasuna aprobetxatuz (ematen du batzuetan beste pertsonaiak ez direla ohartzen bertan dagoela), dena ikusteko eta dena jakiteko ahalmena izango balu bezala. Giro bat, mundu bat, aurkezten da atal horietan agertzen diren gertakarietan oinarrituta. Mugaldeko mundua, non tradizioak eta modernitateak talka egiten duten, non pertsonaiak izaera zehaztugabe horretan kokatzen diren. Bi osagai horien arteko tirabiran mugaldeko Euskal Herria sortzen zaigu. Errealitatean halako giroa ezagutu dutenak berehala konturatuko dira nobela honetan azaltzen direnak ezagunak gertatzen zaizkiela, errealitate hori ez baitagokio gizaki bakar bati, talde bati baizik, oroimenaren ganduetan iragazita, jakina.

Eta ezin utzi aipatu gabe idazkera, gure literaturan nagusitzen ari den kontamolde estandarizatu horretatik aldentzen baita nobela hau, ahozko kontakizunen bizitasuna lortuz. Eta batzuetan testuan agertzen diren konparazioak pixka bat bitxiak suertatzen badira ere (dagoeneko desagertu den mundu bati dagozkio-eta), nobelaren balio nagusia idazkera horren gainean finkatzen da, idazkera ere tradizioaren eta modernitatearen arteko tirabiren sinbolo bihurturik. Izan ere, zentzu desberdinetan ulertuta, gurea mugaldeko herria da.