kritiken hemeroteka

8.475 kritika

« | »

Zure bila itsasoa bidaliko dut / José Luis Padrón / Bermingham, 2002

Metaforaduna Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2002-07-21

Euskal poesiak, uste dut, une gozo horietako bat bizi duela, hamar urtean behin gertatzen den une gozo, atsegin eta sormen handikoa hain zuzen. Poeta gazte asko iritsi da poesiara, ondo armaturik gainera (ez dezala inork armarena zuzeneko zentzuan har, metafora baita, alegia batetik besterainoko garraioa), poesiaren tresnaz eta baliabidez ondo zamaturik era berean, poesiari buruzko ezagutza handi eta oparoz, baiki. José Luis Padrón poeta horietako bat da. Gaztea da, baina ez du lotsarik (ez gazte izateaz, ez poeta izateaz ere); gaztea da, baina zaharren galderak egiten hasia da aspaldidanik. Duela gutxi filosofo adineko batek aitortu zidan gaztetasunetik zahartzarora dagoen aldea erantzunak ematetik galderak egitera dagoen hura eta bera zela. Gaztea, izan ere, erantzun eske ibiltzen da, zaharra, galdera bila. José Luisek, liburu honetan, itsasoa bidali digu gure bila, alegia poesia bidali digu gure artera, gizartera; poesia barnetik sortua, poesia antzinako eta hala ere gaurkoa, poesia betikoa, José Luisen poemen oinarrian dagoena metafora baita, iruditik hitzera garraio doana. Metaforak ematen dio arnasa poema liburuari, metafora da poemek beren burua azaltzeko aurkitu duten soineko jostalaria. Metaforaz metafora poesiak bere bidea egiten du, bide zail eta nekea, bide mindua. José Luis, bere eta besteen minaren bozeramale bihurturik, minaren ordezkari kasik eginik, mina dakar poemotara, nola gerlariek gudu anker eta izugarrietatik odola dakarten ezpatetan eta lainoa bihotzetan. Horregatik, diot, poemen ebakiera hori, lerroz lerrokoa, esaldi bakoitzean dena amaituko balitz bezala, esaldi bakoitzean dena esatea posible balitz bezala.

Baina minaren ifrentzua poza da, eta nahikoa zaio poetari metafora hegan jartzea, urretxindorraren modura hego txikika bada ere, lehen mina zegoen tokian orain poza azaltzeko. Metafora zerua baita, eta han irudiak antzaldatu egiten dira; batzuk hitz, eta besteak hodei bihurturik.

Azken kritikak

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Mikel Asurmendi

Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez

Jon Jimenez

Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi

Asier Urkiza

Barrengaizto
Beatrice Salvioni

Nagore Fernandez

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lautadako mamua
Xabier Montoia

Aiora Sampedro

Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Jon Jimenez

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Asier Urkiza

Girgileria
Juana Dolores

Nagore Fernandez

Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin

Aritz Galarraga

Teatro-lanak
Rosvita

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

Hedabideak