« Hamaseigarrenean, aidanez | Hamabi (edo hamahiru) ohar “Atzerri”-ren inguruan »
Damutzen ez direnak / Itxaso Araque / Elkar, 2012
Ilusioen galeraz Javier Rojo / El Diario Vasco, 2013-01-04
Itxaso Araque Barriuso deitzen da azken hilabeteotan euskal literaturaren munduan nobela bat besapean agertu zaigun idazle berri hau. Eta kasu honetan adina idazlearen aldeko ezaugarria denez, esan behar da gaztea dela, baita gure estandarretarako ere, 1988.ean jaioa baita. Nobelak Damutzen ez direnak izenburua du. Bertan, hiru istorio desberdin kontatzen dira, txandaka, eta inpresioa dut hiru istorio horiekin belaunaldi bateko jendearen bizitzetan arakatu nahi izan duela idazleak, zeren istorioen protagonistak hogeita hamar urteren bueltan baitabiltza eta antzeko esperientzia bitalak izan baitituzte.
Andreas izena duen arkitekto alemaniarraren istorioa hirugarren pertsonan kontatzen da. Goldman Sachs-en lan egiten duen gizon britainiarrari zuka hitz egiten dio narratzaileak, lekukoaren papera jokatzen duen emaztegai-ohiak. Eta protagonista euskalduna denean lehenengo pertsona izango da agertzen zaiguna. Izan ere, protagonisten hizkuntzek urruntasunean graduazio bat markatzen dute. Nobelan txandakatzen diren hiru istorio hauetan sentimendu berberak nabaritzen dira. Itxuraz, pertsonaiak arrakastatsuak dira edota arrakastaren ertzean kokaturik daude, baina horra heltzeko gauza asko utzi behar izan dituzte bazterrean. Gaztaroko ilusioak adibidez. Behin pertsonaiek mundua alda lezaketela amestu zuten baina azkenean munduak aldatu ditu haiek. Eta gaztaroko ilusioen galerarekin batera, bakardadea dator, pertsonaiek ezintasun nabarmena erakusten baitute harreman egonkorrak mantentzeko. Pertsonaiak Europako eskualde desberdinetatik mugitzen dira, kospolitismoaren itxura emanez nobelari. Baina gertakarien “deslokalizazio” honekin beste gauza bat geratzen da azpimarratuta nire ustez: leku horiek funtsean ez-lekuak dira, harreman afektibo berezi eta sakonik sortzen ez duten pasa-lekuak alegia.
Nobela interesgarria dela uste dut eta, lehen emaitza hau ikusita, aurrerantzean arretaz jarraitu beharko diogu idazle honen ibilbideari.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Asier Urkiza
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Nagore Fernandez
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
Jon Jimenez
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Joxe Aldasoro
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Mikel Asurmendi
Rifqa
Mohammed el-Kurd
Irati Majuelo
Loak ezkutatzen duena
Patxi Zubizarreta
Aiora Sampedro
Gari eta goroldiozko
Anari Alberdi Santesteban
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Asier Urkiza
Hau ez da gerra bat
Mikel Ayllon / Piszifaktoria Ideien Laborategia
Nagore Fernandez
Gurpilak
Eztizen Artola Iturrate
Jon Jimenez
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Hasier Rekondo
Detaile xume bat
Adania Shibli
Irati Majuelo
Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio
Ainhoa Aldazabal Gallastegui