kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Xake mate / Alberto Ladron Arana / Elkar, 2002

Taula zuri-beltza Igor Estankona / Deia, 2002-07-12

Zuri beltzean imajinatu dudan filme labur bat iruditu zait Alberto Ladron Arana iruindarraren nobela. Beharbada bigarrren mundu gerraren osteko hondar piloetan girotuta dagoelako izango da, edo beharbada xake jokoari egiten zaizkion etengabeko aipamenek sortutako giroa baino ez. Dena dela, Maximilian plazako pertsonaiek taula zuri eta beltza osatzen dute, hori ukaezina da. Ukaezina da, halaber, gerraren itzal luzea itogarriegia dela oraindik bizitza normalaren itxurak egiten dabilen bando galtzaileko jendearentzat. Liburuaren trama bera baino interesgarriagoa egin zait orduko Alemaniari buruzko erretratu txikia: bezperan bonbak jaurtitzen ibili direnak kaleak patruilatzen ikusi, eta gainera aurrera egiteko gogo etsi hori. Bakoitza bere lekua aurkitzen ari den egoera da zerotik hasi behar duen herrialde batean. Protagonistak berak, umea izakeran eta elbarria, krisi hori irudikatzen duela ematen du. Bere inguruan gauza bakarra dago egiazkoa: Angela. Eta beste guztiak maskara arraroak dira, gauza are arraroagoak ezkutatuz. Ez da xamurra halako egoeran inozentziari eustea. Funtsean munduaz jabetzen den umearen istorioa ere bada.

Ez da ahaztu behar nobela laburra dela “Xake mate” hau, eta nobela laburrentzako Agustin Zubikarai Saria egokitu zaion arren horrek zeozer esan nahiko du, duda barik, halakoak trazatu orduko bukatzen direla. Ipuinaren sorpresa eta eleberri luzearen sakontasuna, biak galtzen uzten dituen azpigeneroa da idazlea oso abila ez bada. Gertaerak sano arin doaz baina berauen euskarri izan behar luketen pertsonaiak ez hainbeste. Eta dena urjauzi baten antzera amiltzen denean indiferentzia pitin bat sentitzea gerta daiteke, zaila baita hiru-lau marraren bidez aurkeztu dizkizuten pertsonaien artean gogokoen nor duzun jakitea.

Gogoan hartzeko moduko detailedun liburua da, beraz. Gerra eta mahai jokoa gustatu zaizkit niri, gerra osteak dauzkan aukera eta makurkeriekin nahastean. Baina ezin esan dezaket askoz gehiago eman didanik. Igual ez da gutxi, baina orrialde gehiago behar ditu, sakontasun gehiago, nork daki. Bakoitzak ikusi beharko du hori, “Xake mate” hau aukeratzen badu.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak