susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Baretasuna | Barne-erabakiak »

Spray / Paddy Rekalde / Susa, 2011

Erresistentziaren epika Javier Rojo / El Correo, 2011-04-30

Paddy Rekalderen poesiaren oinarriak sinple bezain gardenak dira, inolako ahaleginik egin gabe identifika daitezkeenak. Euskal idazlearen literatur bideak Bukowskiren planteamenduaren gainean eraikitzen dira. Gauzak honela, Rekalderen literaturan errealismo zikina deitu izan den horren osagaien birformulazioa agertzen zaigula ikus dezakegu. Eta estetika berezi horren adibide hautatutzat har dezakegu Spray izenburua daraman liburu hau. Marjinatuen mundua azaltzen zaigu, non inora ez doazen izaki galduak agertzen zaizkigun, mozkortiak, prostitutak… Ematen du modernitatearen adibidetzat har daitekeen hiriaren bazterretan geratutako pertsonaiak direla nagusi haren poesian. Hiria erasokorra da, bertan irabazleak baino ez daude eroso, eta galtzaileen galeria aurkezten zaigularik, hiria hondatutako esparrua izango balitz bezala aurkezten zaigu, hondakinez betea, desegiteko zorian. Baina planteamendu estetiko hauek erabilita, Paddy Rekaldek beste osagai bat gaineratzen dio bere poesiari. Izan ere, mundu hori ideologizatuta agertzen zaigu. Ez da munduaren aurreko jarrera lausoren bat adierazteko erabiltzen, baizik-eta modernitateak errepresentatzen duenaren aurreko kontraeraso moduko bat azaltzeko, zeren poesia batere gustuko ez duen errealitate bati aurre egiten dion amorrua bideratzeko prozedura bihurtuta agertzen baitzaigu liburu honetan. Lirikotasuna alde batera uzten da, eta poesiaren indar politikoa azpimarratuta agertzen zaigu behin eta berriro, poesia etorkizunez beteriko arma delako hura behin baino gehiagotan gogoratuta.

Bide horretatik abiatuta, oroimenaren bideetan sartzen denean, idazleak Espainiako Gerra Zibilarekin egiten du topo, hainbeste aldiz non gai errekurrentea dela ematen baitu. Baina gerra hura ez da behin jazotako gertakari historikoa, behin eta berriro gertatzen den beste gerra baten (boteretsuen eta menperatuen arteko gerraren) adibide bat baizik. Erresistentziaren epika bat eraikitzen da honela, ia-ia epika iraultzailea, modernitatean agertzen zaizkigun kontraesanak azpimarratzeko asmoarekin altxatzen dena. Eta borroka-epika honetan sistemaren kontra dauden guztiak kausa berean lotuta agertzen dira.

Edonola ere, ematen du idazleak ez duela kontuan hartu gure artean sistema bikoiztuta daukagula, eta askotan sistemaren aurka egoteak gehiegi zehazten ez den beste sistema baten alde jartzea esan nahi duela.