kritiken hemeroteka

8.530 kritika

« | »

Bizi! / Patxi Zabaleta / Pamiela, 2009

Aldarrikapen poetikoak Javier Rojo / El Correo, 2010-03-13

70eko hamarkadan Patxi Zabaletak bi poema liburu eman zituen argitara. Ordudanik, literatur arloan bestelako lanetan aritu bada ere, ez zuen beste poema liburu bat argitaratu, oraingo hau agertu den arte. Hitz bakar bat agertzen da izenburuan, bertan agertzen diren printzipioen aldarrikapentzat har daitekeena: Bizi!

Poemak, bestalde, ez datoz bakarrik, hitzaurre luzea lehenbizi eta poema bakoitzaren aurrean azalpen moduko testu labur bat ere irakur baitaitezke liburu honetan. Liburuan agertzen denaren aldarrikapen nagusia izango balitz bezala ulertu dezakegu izenburua, “aberria ala hil” edota “iraultza ala hil” bezalako aldarrikapen klasikoen aurrean, Zabaletak “aberriagatik bizi” eta “iraultzagatik bizi” proposatzen baitu. Ezin ezkuta daitezke liburu honetan agertzen diren asmo ideologikoak, poesiak ideologia adierazteko lanabesaren funtzioa betetzen baitu Zabaletaren planteamenduan, kezka ideologikoak poesiari suposatzen zaion sentimenduaren adierazpenaren abiapuntuan agertzen baitira.

Kezka ideologiko hauek ildo desberdinetatik jotzen dute, baina bi dira liburuaren ardatzaren tokian ikusten ditugunak. Alde batetik, humanismoa agertzen zaigu. Sustrai erlijiosoetatik abiatuta, humanismo hau ideologia ezkertiarrez jantzita agertzen zaigu, kristautasuna eta marxismoa nolabait bat eginda. Poesiaren forman isla du humanismo hau azaltzeko nahiak, batzuetan poemak irudi erlijiosoz hornituta agertzen baitira, otoitzaren forma hartuta. Humanismo horretan oinarrituta, Patxi Zabaletak munduan marjinatuta daudenen alde jartzen du bere poesia (zein ere den horien marjinazioa). Bigarren ardatza da aberriari buruzko ikuspegi esentzialista. Zabaletak euskal aberriaz hitz egiten baitu askotan bere poemetan, euskal aberria lehengo, oraingo eta geroko euskaldunak harremanetan jartzen dituen haria delarik, denboran zehar zabaltzen den katea osatuz, baina denborak berak katearen esentziaren gainean inolako eraginik eduki gabe.

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak