« Udaberriaren itxaropena | Argilunen liburua »
Barre algarak infernutik / Migel Angel Mintegi / Erein, 2009
Ereduari jarraituz Javier Rojo / El Correo, 2010-02-27
Migel Angel Mintegi Larrazak gustuko du nobela beltza. Bere idazkietan behin baino gehiago azaldu da zaletasun hori, eta, kontuan hartuta bere nobeletan agertzen diren erreferentziak, badirudi argi dagoela zein den bere eredua: Raymond Chandler-ek idatzitako liburuak eta, pertsonaiei dagokienez, Philip Marlowe, idazle amerikarraren irudimenetik sortu den ikertzaile pribatua. Betiko loa idatzi zuen idazlearen jarraitzailea da Mintegi, eta Chandler-en liburu honetan agertzen diren planteamenduak euskal idazleak egiten duen lanaren oinarritzat har daitezke. Esate baterako, aberastasunaren atzean ezkutatzen den ustelkeria azaltzen da bere nobelan. Ereduan bezalaxe, Mintegiaren nobelan ere, itxuraz aberatsak eta gizartearen aurrean eredutzat har daitezkeen pertsonaiak agertzen dira. Beren bizitzetan sekretuak dauzkate, eta, sekretu horietan, sagar ikusgarri baina barrutik ustelaren irudiarekin topo egiten dugu. Halaxe da erakusten duen mundua. Chandler-en nobelan, Sternwood jeneralaren alabek erakusten zuten endekatze moduko hori. Mintegiaren nobelaren argumentua Euskal Herrian kokatzen dela kontuan hartuta, askoz apalagoak dira aberastasunaren marka horiek (kasu honetan bidaia agentzia baten jabea eta honen seme-alabak), baina antzeko irudiarekin azal daiteke bertan agertzen dena.
Planteamenduaz gain, pertsonaiengan ere antzekotasunak ikusi ahal ditugu. Edozein biziotarako joera (drogak, sexua… Chandler-en nobelan jokoa ere agertzen zen) aurkezten duten pertsonaiak ikusi ahal ditugu nobelan, diruak ematen duen babesaren atzean arazoa lehertzen ez den bitartean gorde daitezkeenak. Femme fatal baten presentzia ere aurkitzen dugu nobela honetan, ederra, erakargarria, baina aldi berean guztiz arriskutsua. Baita kaleko jende gisakoak ere, delitu txikiak eginez aldez edo moldez bizitzan aurrera ateratzen direnak, nahiz eta batzuetan beraiek baino handiagoa den trama batean sartuta gertatu. Eta ikertzailea, jakina, kasu honetan nahi gabe ere anaia gaiztoaren heriotza argitu nahi duen bigarren mailako abokatua, anaiaren heriotza argitu nahirik zaborra mugitu eta espero ez dituen ondorioetara helduko baita. Argumentua, jakina, korapilatua da, eta testua oso ondo idatzita dago… ondoegi agian, nobela beltza izateko.
Ereduari guztiz lotuta dago liburua, baina dudarik gabe gustura irakurtzen den nobela entretenigarri horietakoa da, denbora pasarako liburu interesgarria.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez