susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Ibilaldia | Errukia eta erospena »

Urperatze handia / Karlos Linazasoro / Elkar, 2009

Naufrago absurdoak Javier Rojo / El Correo, 2009-11-07

Karlos Linazasorok argitara eman duen azken liburuak Urperatze handia du izenburua eta nobela laburra da, laurogei orrialde ere ez dituena. Nobelaren historian ezagunak diren bi idazlan nahastu direla ematen du, William Goldingen Eulien jauna eta Julio Cortázarren Los premios Linazasororen nobelatxoan elkartu direla esan baitaiteke. Izan ere, idazle euskaldunaren liburuan kontatzen zaigu nola jubilatuen talde bat plazereko itsasaldian naufragioa izan ondoren irla batera heltzen diren. Hogeita bi dira naufragoak, eta irlan beste naufragio batengatik han bizi den biztanle bakarrarekin egiten dute topo. Nobelatxoan, irlan naugrafo jubilatuek ematen duten lehenengo eguna kontatzen da. Goian aipatutako liburuak gogoratzen ditu idazlan honek, naufragoek egoera berezi batean antolatu behar baitute beren bizitza laguntzarik gabe, itsasontziz egiten zuten bidaia kasu guztietan opari bat izan baitzen. Baina antzekotasunak azal horretan geratzen dira. Gauza ezaguna da Karlos Linazasorori absurdoaren literatura egitea gustatzen zaiola, eta liburu honetan ere bide horretatik abiatzea erabaki du. Bestaldetik, liburu gehiena elkarrizketaz osaturik dago, narrazio-atalek elkarrizketen arteko loturen funtzioa betetzen dutelarik. Eta elkarrizketak askoz ere egokiagoak izan daitezke absurdoaren literaturaren bideetatik abiatzeko, pertsonaiek elkarri esaten dizkiotenetan erantzun bitxiak, zentzugabeak, ideien arteko lotura absurdo baina batzuetan distiratsuak agertzen baitira. Halako esaldiek batzuetan aforismoen itxura ere hartzen dute, eta ez da ahaztu behar idazleak aforismoak ere oso gustuko dituela.

Duda bat planteatu zait liburua irakurtzerakoan. Izan ere, nola ulertu behar da bertan kontatzen dena? Alde batetik, absurdoaren literaturaren aurrean irakurleak joera izan dezake bizitzaren alegoria aurkitzeko. Inpresio hau areagotu egiten da lehen aipatu ditudan beste bi liburu horiek kontuan hartuz gero. Baina atzean beti duda geratzen da ea ez ote gauden Xerezaderen sindroemaren kasu baten aurrean. Hau da, liburuan kontatzen denak ez duela inportantzia handirik eta garrantzia duena idazlea bera dela, hitzak hitzen atzetik jartzea, zentzugabeko kalaka batean bada ere, idaztea eta bizirik egotea bat izango bailiran. Izan ere, hitzen hariak eten gabe irauten duen bitartean, bizitza eta bizi-hitza sinonimoak dira.