kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Urperatze handia / Karlos Linazasoro / Elkar, 2009

Naufrago absurdoak Javier Rojo / El Correo, 2009-11-07

Karlos Linazasorok argitara eman duen azken liburuak Urperatze handia du izenburua eta nobela laburra da, laurogei orrialde ere ez dituena. Nobelaren historian ezagunak diren bi idazlan nahastu direla ematen du, William Goldingen Eulien jauna eta Julio Cortázarren Los premios Linazasororen nobelatxoan elkartu direla esan baitaiteke. Izan ere, idazle euskaldunaren liburuan kontatzen zaigu nola jubilatuen talde bat plazereko itsasaldian naufragioa izan ondoren irla batera heltzen diren. Hogeita bi dira naufragoak, eta irlan beste naufragio batengatik han bizi den biztanle bakarrarekin egiten dute topo. Nobelatxoan, irlan naugrafo jubilatuek ematen duten lehenengo eguna kontatzen da. Goian aipatutako liburuak gogoratzen ditu idazlan honek, naufragoek egoera berezi batean antolatu behar baitute beren bizitza laguntzarik gabe, itsasontziz egiten zuten bidaia kasu guztietan opari bat izan baitzen. Baina antzekotasunak azal horretan geratzen dira. Gauza ezaguna da Karlos Linazasorori absurdoaren literatura egitea gustatzen zaiola, eta liburu honetan ere bide horretatik abiatzea erabaki du. Bestaldetik, liburu gehiena elkarrizketaz osaturik dago, narrazio-atalek elkarrizketen arteko loturen funtzioa betetzen dutelarik. Eta elkarrizketak askoz ere egokiagoak izan daitezke absurdoaren literaturaren bideetatik abiatzeko, pertsonaiek elkarri esaten dizkiotenetan erantzun bitxiak, zentzugabeak, ideien arteko lotura absurdo baina batzuetan distiratsuak agertzen baitira. Halako esaldiek batzuetan aforismoen itxura ere hartzen dute, eta ez da ahaztu behar idazleak aforismoak ere oso gustuko dituela.

Duda bat planteatu zait liburua irakurtzerakoan. Izan ere, nola ulertu behar da bertan kontatzen dena? Alde batetik, absurdoaren literaturaren aurrean irakurleak joera izan dezake bizitzaren alegoria aurkitzeko. Inpresio hau areagotu egiten da lehen aipatu ditudan beste bi liburu horiek kontuan hartuz gero. Baina atzean beti duda geratzen da ea ez ote gauden Xerezaderen sindroemaren kasu baten aurrean. Hau da, liburuan kontatzen denak ez duela inportantzia handirik eta garrantzia duena idazlea bera dela, hitzak hitzen atzetik jartzea, zentzugabeko kalaka batean bada ere, idaztea eta bizirik egotea bat izango bailiran. Izan ere, hitzen hariak eten gabe irauten duen bitartean, bizitza eta bizi-hitza sinonimoak dira.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak