kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Arbola naiz, eta zuhaitza / Josetxo Azkona / Alberdania, 2009

Poetaren egia Javier Rojo / El Correo, 2009-07-18

Josetxo Azkonak poema liburu bat argitaratu berri du Arbola naiz, eta zuhaitza izenburua duena. Liburuak zati oso markatuak ditu, eta poemen formari begira denek antzeko ezaugarriak badituzte ere, gaiari begira liburua banatuta dagoen zatiek erakusten dituzte idazlearen pentsamenduak interesgunetzat dauzkan oinarrizko puntuak. Hasierako poemak, liburuaren izenburuarekin lotuta agertzen dira, eta arbola eta zuhaitzaren arteko desberdintasunean oinarrituta, azpimarratzen da zibilizazioak eta naturalezak gizakien bizitzan duten garrantzia. Hurrengo poemetan maitasunaren gaia agertzen zaigu, maitasuna gizakien jokabidean bultzagarri garrantzitsuenetako bat baita. Baina maitasunak bere ifrentzua duelarik, gorrotoak har ditzakeen forma desberdinak ere azaltzen dira hirugarren ataleko poemetan. Honelako paralelismo bat eusten dio hurrengo bi zatietan: laugarrenean bizitzaz aritzen da, heriotzaz bosgarrenean, biek elkar osatzen baitute, ezin baita bata ulertu beste kontuan hartu gabe. Bukatzeko, azken atalean utopiaz ari da. Azken atal horretan ematen du idazleak utopiaren batean sinetsi nahi duela, oso argi geratzen ez bada ere zein den bere sinesmenari forma ematen dion utopia. Esan daiteke liburuak ibilbide oso bat eskaintzen diola irakurleari giza kondizioaz, eta ibilbide horretan ziur aski aurkitu behar genuke idazleak eraiki nahi lukeen sinesmena. Ondo uler bedi: liburu honetako poemak ez dira erlijiosoak, bizitza bere, bere kontraesan eta guzti, erlijioa ez bada.

Gizakien bizitzan alderdi asko daude, eta batzuetan alderdi horiek ez dira oso ondo egokitzen bata bestearekin. Orainaldian bizitzea, orainaldia gozatzea, aldarrikatu nahi lukeela dirudi, baina paradoxa moduan idazleak berak planteatzen du hori ezinezkoa dela orainaldi krudela jasaten duten pertsonentzat. Beste alde batetik, ezinezkoa da ez aipatzea gure artean hain ohikoa den jarrera antimodernoa, liburu honetan horrelako adibideren bat ere aurkitu baitezakegu.

Poemak, bestalde, ia hitzaldiak edo predikuak izango balira bezala antolatuta daude, alegoria moduan askotan. Egia esan, batzuetan arranditsu xamarra iruditu zait liburuan kontatzen dena. Idazleak besteekin konpartitu nahi duen egia baten berri izango balu bezala. Ezein jainkoarengan sinesten ez duela irudikatu nahi badu ere, azken finean poeta zerbaiten profeta da.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak