« Zendutakoak berbetan | Anekdota-bilduma »
Aulki-jokoa / Uxue Alberdi / Elkar, 2009
Hitzak eta gizakiak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2009-06-05
Jaio orduko zahartu egiten dira gauza gehienak. Ez denak, noski. Badira zaharrean ere gazte ageri direnak, garaian garaikoari erantzuten ahalegindu dirèlako. Eternoa izateko modu bakarra da hori; eta eternitatea, aspaldi honetan, artistaren esku dago gehienbat. Baina artistak ere, batzuetan, uko egiten dio eternitateari, eta gazte izanik ere, zaharra dela ematen du. Idazle baten kasuan, zahardadearen ajea ez dakar gaiak berarekin. Eleberri honetan gerra zibilaz hitz egiten dute pertsonaiek, berak markatu dituelako guztiak; baina ez nuke esango gerra zibilaz denik, ez soilik gerra zibilaz. Gerraren ondorengo zauriak erakusten dira, bere gordinean. Baina eleberrian, aipatutakoarekin batera, bizitzeko ahalegina nolakoa den azaltzen da, heriotzaren aurkako lehia nola daramaten gerratik bizirik atera ziren gizakiek, oroimen pusketatik nola eraikitzen duten oroimen osatu samarra. Ez dago denbora bakarra, eta narratzailea ere ez dago bakarrik. Ez dago bizitza bakarra, bizitza asko baizik. Bakarra heriotza da. Historia handia eta historia txikiak nahasten dira. Eleberriaren antolamendu hori interesgarria da, alde askotariko ikuspegia hedatzen baitu. Idazkera, nabarmenegia da eta zaharra ere bai, neurri batez. Ez soilik narratzaileetako bat emakume adinekoa delako. Hartutako eredua bera da zaharra, baina ez zatarra. Iritzi zabaldua da iraganeko euskara hobea eta ederragoa izan zela gaurkoa baino.
Ez nago ados; ez erabat ados behintzat. Iritzi horrek modernitateak dakarrenarekiko izua ezkutatzen du. Hitzek ez dute hil nahi; eta berritu egiten dira edo berritu nahi dute etengabe. Hitzak izan daitezke eternoak.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez