kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Gau ilunekoak / Joseba Sarrionandia / Elkar, 2008

Alegoria abstraktua Javier Rojo / El Correo, 2008-12-06

Gauden egoeran egonda, uste dut begi-bistakoa dela ezin dela Joseba Sarrionandia idazleaz ezertxo ere esan idazle honek euskal irakurle batzuentzat adierazten duena kontuan hartu gabe. Berdin da idazle honek zer idazten duen, euskaldun batzuek bere idazlanak eskuratuko dituzte, berak idatzi dituelako eta haientzat idazlea mito bihurtu delako. Gero, beste idazlanak irakurriak diren ala ez, beste kontu bat da. Eta egia da Sarrionandiak idazlan interesgarriak plazaratu dituela (Narrazioak hura funtsezkoa izan da euskal literaturaren bilakaeran). Baina halako idazlanen ondoan bestelako obrak ere kaleratzen ditu, egile honen izena eramango ez balute interes berezirik izango ez luketenak. Hala ere, idazlanak bigarren mailakotzat-edo hartu badaitezke ere, arrakasta eta miresmena (salmenten arrakasta eta hark adierazten dutenarekin bat egiten dutenen miresmena) ziurtatuta dauzka.

Oraingoan, narrazio labur bat eman du argitara, Gau ilunekoak izenekoa, Maite Gurrutxagak egindako marrazkiz hornituta datorrena. Argumentuaren abiapuntua hauxe da: Baionan atzerritartzat hartzen duten pertsonaia bat agertzen da eta planeta urrun batetik datorrela kontatzen du. Egoera hori pixka bat egokituta, hauxe edukiko genuke: tren geltoki batean gizaki berezi bat agertzen da; planeta urrun batetik datorrela dio, baina denek zorotzat hartzen dute eta zoroetxe batean sartzen dute. Azken egoera hori K-Pax filmaren abiapuntua baino ez da. Film horretan ez bezala, Sarrionandiaren liburuan alegoria abstraktuaren bideetatik bideratzen da argumentua. Izaki horrek (“izarkumea”, testuaren arabera) kontatzen du nola bere munduan ilunpetan bizi ziren, izarren argia noizbait helduko zitzaien itxaropenarekin. Egun batean, gazte batzuk nekatu ziren hainbeste itxaroten eta izarren argiaren bila joatea erabaki zuten. Ipuin honetan agertzen diren osagai gehienak abstraktuak dira, eta bitariko kontrajarpenetan antolatuta daude (argia/iluna; gazteak/zaharrak; aldatu/ez aldatu; jakin/ez jakin). Argumentuan, bestalde, inkoherentzia handia ikus dezakegu denboraren tratamenduan. Istorioa, beraz, interpretatu behar da, bertako osagaiak mundu konkretu batera itzuliz.

Pretentsio handiegiz beteriko idazlana iruditu zait liburu hau, argumentuaren aldetik eskas xamarra, irakurtzean sentsazio berezi hau utzi didana: euskal literaturaren historian, hogeita hamar urte atzera egiten nuela.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak