« Intimitatea | Oroimena ahanzturaren aurka »
Zein beste mundukoa / Karlos Linazasoro / Elkar, 2008
Haikuak eta aforismoak Javier Rojo / El Correo, 2008-11-08
Karlos Linazasorok poema liburu bat eskaini die euskal irakurleei, Zein beste mundukoa izenburupean. Eta zein bildumatan argitaratu den ikusita (Elkar etxeak argitaratzen duen “Bizi taupadak” izeneko bilduma, hain zuzen), gaztetxoei zuzendutako poemak direla zehaztu behar da. Linazasorok gustukoa du aforismoak idaztea, eta poesian aritzen denean ere, ia estilo markatzat hartu daitekeen zaletasun hori azaleratzen zaio. Izan ere, liburu honetan agertzen diren poemak poema laburrak dira, askotan hiru lerrokoak besterik ez, haikuak izango balira bezala. Eta aforismoak idazterakoan gertatu ohi den bezala, honelako poematxoak idazterakoan ere idazleak joera handia erakusten du paradoxak agertzeko. Paradoxak neurri handi batean islatzen du begi aurrean dugun munduak sortzen duen harridura, halako mundua ez baita guztiz ulergarria gertatzen, bere alde ilun eta ezkutuekin.
Liburu honetan gai bat eta irudi bat nabarmentzen dira. Gaia, maitasuna da. Norberak dituen hutsuneak (bakoitza osatugabeko izakia baita) betetzen laguntzen du maitasunak, norbera “norberagoa” izan dadin, hemen ere paradoxa nagusi delarik: maitasunak norberak dituen hutsuneak nabarmentzen dituen neurri berberean, hutsune horiek gainditzeko aukera ematen baitio, bestearengan aurkitzen baitu batek ments duena. Trenaren irudia, bestalde, existentziaren eguneroko bizitzetatik bidaia luzeak erritmo motelean egiteko balio zuten tren arruntak desagertzen direlarik, trenak ia mitiko bihurtzen dira, eta beren izaera metaforikoa nabarmentzen da. Trena existentziaren metafora izan daiteke, eta inpresio hau handitu egiten da liburu honetako beste sail batean agertzen diren haikuak ikusita, Linazasorok hilabete bakoitzari haiku bat eskaintzen baitio, naturalezaren erritmoetan oinarrituta. Haikuak dira poema gehienak, eta honek esan nahi du batzuetan poemak txinparta modukoak direla, irudi distiragarriak. Besteetan, naturaleza begiratzean sortzen diren inpresio xumeak dira, eta noizean behin, hizkuntzarekin jolas egiteko gonbitak. Eta poema hauek haiku izateak justifikatzen du liburu hau gaztetxoentzako bilduma batean agertzea, zeren laburrak, itxuraz sinpleak, hizkuntzarekin egindako jolasak izateak hurbildu baititzake poema hauek gaztetxoen mundura. Existentziaz hitz egiten dute, ordea, eta nago irakurle helduek hobeko baloratuko dituztela.
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez
Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Paloma Rodriguez-Miñambres
Simulakro bat
Leire Ugadi
Mikel Asurmendi
Ezinezkoaren alde
Iñigo Martinez Peña
Mikel Asurmendi
Haize beltza
Amaiur Epher
Asier Urkiza
31 ipuin
Anton Txekhov
Aritz Galarraga
Odolaren matxinadak
Miren Guilló
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren Elizegi
Joxe Aldasoro
Zero
Aitor Zuberogoitia
Amaia Alvarez Uria
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Aiora Sampedro