« Suminaren estrategia | Eleberri perfektua »

Labirintoaren orduak / Amaia Iturbide / Erein, 2008

Leialtasun Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2008-09-19

Gizon-emakume gutxi ezagutzen ditut, bere lanbideari hain emanak, nola Amaia Iturbide poesiari, emana ez ezik, atxikia ere bai, aspaldidanik. Lanbide du, bizitza bezain, Pavesek baieztatu zuen, eta, bizirik balego, baieztatuko zuen bezala. Lanbide eta bizibide, baina ez dakit ogibide ote zaion, bide guztiak ez baitira gari eta lastozkoák, zùbiak izan badaïtezke ere, batzuetan noski.

Era berean, poesiaren mundu konplexu eta zail honetan, bizitzaren ispilu noski, poeta gutx1 ezagutzen ditut bere oinarrizko ideiei hain leialak zaizkienik, nola Amaia lturbide bereei. Dena oro aldakor baita, horretaz, batzuetan, ohartzen ez bagara ere, edo ohartzeko gogo handírik ez badugu ere. Bagoaz bizibidean zehar, batzuetan arin eta batzuetan azkar, batzuetan haize leunak bultzaturik, besteetan haize zakarrak erasanik.

Baina aurrera doan bidea, atzera doan bera izan arren (Heraklito maisuak erakutsi bezala), ez da berdina. Bidean aurrera doana ez baita bidean atzera doan bera, hala dela sinetsi balezake ere. Amaia Iturbideren bidea, poesian bederen, bide kontzeptuala izan da, orain artean. Errealitateari ihes egin ezinik, errealitatea bera hartu du literatur gai, baina ez azalean hark bere burua erakusten duen moduan, baizik eta sakonean ageri zaigun edo ageri zaigula uste dugún moduan. Sakontasuna, zentzu honetan, ez da lortzen séntimenduak areagotuz, ezta zentzumenak zorroztuz ere, baizik eta errealitateak berak argitzen dituen kontzeptuak azaleratuz eta argituz, gutxi batzuk, dena dela.

Argia da Amaia Iturbideren iturria, Juan Mari Lekuonaren poesian izan zen bezala. Baina argiak bere iluntasuna ekarri ohi du, betidanik. Ez dago bata bestea gabè ukatzerik. Poesia liburuak, Lekuonaren eta Iturbideren arabera, hitzezko eraikinak dira, hitzezko etxeak, non bizi baitaiteke gizonak eta emakumeak, maite dituzten objektuez inguraturik.