kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Labirintoaren orduak / Amaia Iturbide / Erein, 2008

Leialtasun Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2008-09-19

Gizon-emakume gutxi ezagutzen ditut, bere lanbideari hain emanak, nola Amaia Iturbide poesiari, emana ez ezik, atxikia ere bai, aspaldidanik. Lanbide du, bizitza bezain, Pavesek baieztatu zuen, eta, bizirik balego, baieztatuko zuen bezala. Lanbide eta bizibide, baina ez dakit ogibide ote zaion, bide guztiak ez baitira gari eta lastozkoák, zùbiak izan badaïtezke ere, batzuetan noski.

Era berean, poesiaren mundu konplexu eta zail honetan, bizitzaren ispilu noski, poeta gutx1 ezagutzen ditut bere oinarrizko ideiei hain leialak zaizkienik, nola Amaia lturbide bereei. Dena oro aldakor baita, horretaz, batzuetan, ohartzen ez bagara ere, edo ohartzeko gogo handírik ez badugu ere. Bagoaz bizibidean zehar, batzuetan arin eta batzuetan azkar, batzuetan haize leunak bultzaturik, besteetan haize zakarrak erasanik.

Baina aurrera doan bidea, atzera doan bera izan arren (Heraklito maisuak erakutsi bezala), ez da berdina. Bidean aurrera doana ez baita bidean atzera doan bera, hala dela sinetsi balezake ere. Amaia Iturbideren bidea, poesian bederen, bide kontzeptuala izan da, orain artean. Errealitateari ihes egin ezinik, errealitatea bera hartu du literatur gai, baina ez azalean hark bere burua erakusten duen moduan, baizik eta sakonean ageri zaigun edo ageri zaigula uste dugún moduan. Sakontasuna, zentzu honetan, ez da lortzen séntimenduak areagotuz, ezta zentzumenak zorroztuz ere, baizik eta errealitateak berak argitzen dituen kontzeptuak azaleratuz eta argituz, gutxi batzuk, dena dela.

Argia da Amaia Iturbideren iturria, Juan Mari Lekuonaren poesian izan zen bezala. Baina argiak bere iluntasuna ekarri ohi du, betidanik. Ez dago bata bestea gabè ukatzerik. Poesia liburuak, Lekuonaren eta Iturbideren arabera, hitzezko eraikinak dira, hitzezko etxeak, non bizi baitaiteke gizonak eta emakumeak, maite dituzten objektuez inguraturik.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak