« Kubara bidaia | Mendekua »
Mandatariaren gerra / Jose Inazio Basterretxea / Elkar, 2008
Gerrako kontu txikiak Lorea Amilibia / Deia, 2008-04-22
Espainiako Gerra Zibila.1938ko ekainean. Errepublikak galdua du Ebroko bataila. Pirineo Zentralean errepublikako gudarosteek gogor eusten diote frankisten erasoari. Gudalekua: Bielsa, Plan, Gistau… euskal mendizaleek aski ezagunak dituzten tokiak. Frankistek bakartuta utzi zuten errepublikaren aldeko gudaroste bat Huescako Cinca ibarraren goi arroan, Bielsako poltsa delakoan. Soldadu gorriek Frantziako mugan bizkarturik egin zuten borroka, Antonio Beltrán, El Esquinazau buruzagiaren aginduetara. Negrín gobernuburu espainiarra Bielsara azaldu zen, beste politikari batzuekin, batailaren gorrienean, tropei adorea ematera edo. Eta handik egun gutxitara faxistak erasoaldi gogorra jo, eta Frantziara uxatu zituen errepublikarrak. Frantziarekiko mugan gaudelarik, aipatzekoa da mugalarien lana. Honaino datu historikoak. Historia handia. Historia handiek, ordea, historia txiki asko dituzte bere baitan, harrigarriak eta sinestezinak horietako asko. Jose Inazio Basterretxeak, Thomas Hobbes-en zita baten bidez, gogorarazten digu: “Ez da ezer injusturik gerrako egoera naturalean, zeren nozio horrek ez baitu lekurik han”.
Esandako egoera horretan, isilpeko mandatari bat, IM letrez identifikatzen dena liburuan, Hendaiatik Bielsara abiatzen da, diruz betetako poltsa batekin, eginkizun ezkutu bat duela.
Gertaera jazo zirenetik hogei urtera kazetari mexikar batek idatzitako erreportaje-sorta batek osatzen du eleberria. Tartean, espioitzako giro ilunak, ideal politikoak, diru-interesak, beti baitago gerra negozio bikainak egiteko garaia dela uste duenik, eta nola ez, maitasun historia bat. Dena giro tragiko ilun batean nahasturik. Jose Inazio Basterretxeak erritmo bizia eman dio tramari, elipsiaz baliatuz, narrazioaren denbora saltoka aurkeztuz. Izan ere, gerraren tragedia sufrimendu partikularrez osatua dago batez ere. “Tekila merkearen modukoa da gerra: poztu egiten du lehen tragoan, honen edo haren aldeko deiadarra egiten denean; baina dena moteltzen du botilaren ipurdi hutsak, ondoren… Irakurle, Espainiako gerra zibileko afera ezkutu bat kotatuko da orrialde hauetan: dirua, gizatxarkeria, inbidia, mendekua, bihotzik eza…”. Alegia, gerra.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña