« Euskal epikureismoa proban | Gerrako kontu txikiak »
Chevrolet tropikala / Rafa Egiguren / Susa, 2007
Kubara bidaia Jon Kortazar / El País, 2008-04-21
Badira nobelak gai edo espazio bati lotuak eta eurekin azpigeneroak sortzen dira. Adibidez, Unibertsitateetan gertatzen diren nobelei campus nobelak deitzen zaie jada. Euskaraz Kubari buruz idatzitakoekin horrenbeste egin behar genuke eta gai horrekin azpigenero bat eratu. Chevrolet tropikala nobelan Rafa Egigurenek (Hernani, 1948) irlari egindako bidaia bati buruzko argumentua taxutu du.
Iban Zalduak esana du pentsatu beharko genukeela zer nola ematen den kontsumozko literatura euskaraz. Nire ustez, hona hemen adibide duin bat, irakurterraza egiten den nobela. Egigurenek jakin du kontakizun entretenigarria idazten, batez ere estiloan oinarrituz, euskara bizi eta erritmikoa erabiliz.
Baina hori aitortu ondoren, ironiak eta umore fin batek zipriztindu badu une oro nobela, uste dut testuak bere mataza garbia duela eta bidaia hasi bezala bukatu duela, eta kapituluen simetriak hori adierazten duela uste dut. Bere bizitza arruntetik ihesi Migel Salaberria Kubara doa sei hilabetez geratzeko asmoz, baina bisa denbora laburragorako du eta nola geratu asmatzen duen artean hiru lau kubatar ezagutuko ditu: Alberto Jose handi putza, hitz lapikoa; Aleida, erizaina, eta paper sexuala betetzen duena; Newton taxi gidaria; Maria Josefa, antzerti irakaslea, Arsenio, Cheren oroigarri ez guztiz benetakoak gordetzen dituen egilea.
Migel Habanan barne joan etorrian dabil, guztiz ezagutu barik zein den izaera. Pertsonaiak lauak dira eta zein den ziria eta zein den egia ez dute agertzen. Egitura zirkularra osatuz Migel bakarrarekin topatuko kapitulu bakoitzean: lehena Alberto Joserekin, bigarrenean Newtonekin, hirugarrenean, Aleidarekin, eta oso gutxitan gertatu da pertsonaien arteko lotura konplexua.
Elkarrizketa diglosikoa aukeratu du egileak eta kubatarren hizkera emateko asmoz gazteleraz emanak daude haien pasarteak, eta Migelen ahotsa apaldurik agertzen da. Narratzailearen ahots sendo eta malguak hartzen du eszena. Honen Japoniari buruzko informazioak egin zaizkit oso interesgarriak, edo, filmak komentatuz, Maria Josefak eskaintzen dituen narrazio barneko narrazioak.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez