kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Bagdadeko aurpegiak / Juan Kruz Igerabide / Erein, 2007

Bagdad larrutua Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2008-03-07

Munduan badira, edo izan dira, zenbait pertsona, haragizkoak izanik, azkenik haragitasunaz haratago joan direnak. Batzuk mito bihurtu dira; elezaharretako gai eta berba, besteak; espiritu huts gehienetan. Eredu moral ez direnak, adibide estetiko edo literario dira bilakatu. Haragirik gabe geratutakoan, are gizakiagoak dirudite, denboraren mugak eta arauak gainditu baitituzte.

Omar Khajjam poeta, matematikaria, astrologoa, musikaria, filosofoa aipatu behar, batez ere, besteen gainetik. Asko dira gizon horretaz idatzitako liburuak. Liburu sonatuak dira batzuk, Amin Maaloufen “Samarcanda” esaterako. Guregana haren Rubajat, iritsi dira. Rubaj hitzak lau esan nahi du, lauko bertsoak baitziren halakoak.

Juan Kruz Igerabidek Ali Khajjam deitzen duen gizona Omar Khajjamen itzal literarioa baino ez da, idazleak bere gogoetak eta bere kezkak plazaratzeko aitzakia gorpuztua. Bi plano ageri dira liburuan, bi denboraldiri dagozkienak hain zuzen. Lehen planoan Ali Khajjamen bizitza kontatzen zaigu, kalifen eta topikoa bihurtu den mila gau eta bat gehiagoko Bagdaden. Bigarren planoan amerikarrek eta aliatuek suntsitu duten Bagdad ageri zaigu, triskantzaren eszenategi. Bi plano horien bidez, irakurleari esaten zaio zer galdu duen gizatasunak Irakeko inbasioarekin..Bagdad, izan ere, aspaldiko Bagdad hura, zientzia eta poesiaren lurraldea zen. Aipagarria da Igerabidek sufien pentsamenduari ematen dion garrantzia. Sufiak mistikoak ziren, herri musulmanetan. Eragin handia izan zuten garai batean, ekialdean mendebaldean bainoago. Gaur egun aztertuagoa eta ezagunagoa ere bada haien dotrina. Sufi hitzak espiritualtasun klase bat adierazten du. Bihotz garbikoak izanik, Jainkoarengana zuzendu zituzten beren zentzumen guztiak, egia aurkitzekotan. Hain saiatuak izan ziren lanbide horretan ezen beren gorputzez ere ahantzi egin baitziren.

Krudelkeriaren eta gerraren aurkako liburua da hau, egiaren eta poesiaren aldekoa, alegia amodioaren gorazarrerako. Amodioa baita gizakia bere baitatik atera eta besteengana bultzatzen duen indar ikusezina.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak