kritiken hemeroteka

8.544 kritika

« | »

Itzalaren ñabarduretan / Pello Otxoteko / Hiria, 2001

Itzalpeko hitzak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2002-01-12

Liburua eskuan hartuta esan dezaket poz moduko bat sartu zaidala barreneraino, artean liburu bainoago, liburugai zuri eta foliotan banatua zelarik ezagutu bainuen. Semetzat dudala gehiegitxo esatea litzateke, semeak gure-gureak izaten baitira, odolaren odol, haragiaren haragi; burmuinaren burmuin eta zorionaren zorion, ahal izanez gero behintzat. Lehen liburua ere irakurria nion, foliotan hura ere, eta sariztatu egin genuen, merezia zuelako, “Haraindiko begiradaren bila”; eta badakit, ziur nago, laster beste pozezko geziak jaurtiko dizkigula barreneraino.

Baina zer da Itzalaren Ñabarduretan? Esango nuke lehen liburuan begiradak nagusigoa zuen bezala, begia baita zentzumenen artean zorrotzena, baina era berean esango nuke, ez dela perfektoena, osoena. Begia da kolorearen ekarle; eta kolorea, denok dakigunez, argia da, bizitza da. Argiaren beste aldean itzala dago. “Itzaletan dago benetako/ izatearen mamia/ mamia eta izana/ txinatar itzalak horren adierazpide/ munduaren maindire zuriaren/ atzean dagoenaren seinalea soilik/ itzalek ematen baitigute”. Horixe da itzala, txinatar itzala, errealitatearen atzean dagoena argira marrazten baitute. Baina ez da dena itzal liburuan, horren ifrentzua argia denez, argi eta garbi ere azaltzen da. Argi eta itzal, mundua baten pean ala bestean desberdin ikusten da, baina mundu bera da.

Badu Pello Otxotekok liburu honetan oinarrizkora, gauza guztien oinarrira, jotzeko joera.

Poemek, asko eta asko, filosofia ukitua dute. Esaterako: “Ez gaitezen kontzienteegiak izan/ kontzientziaren labirintuan murgilduz gero/ zerizana gal dezakegulako”. Poemek, era berean, forma aldetik aberatsak dira. Jolas moduan antolatuta daude batzuk, nahita bilatzen baititu egileak musika notak, hitz jokoak. Poesia, azken finean, musika baita; ez bakarrik begiek harrapa dezaketen edertasuna. Izan ere, itsutasunean, argiaren itzalpetan, aurki daiteke edertasunik, ez soilik kolore eta argitan. Izan ere, bizitza alde guztietan baitago.

Azken kritikak

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak