kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Biozkadak / Luis Jauregi Jautarkol / Ama-Birgiñaren irarkola, 1929

Biozkadak Aztertzale / Euskal Esnalea, 1930-02

Jauregi apaiz gazte onen izena ezagutzen dute Euskal-Esnalea’koak. Bost aldiz gutxienez saritu ditugu berak egindako olerkiak, eta orri oetan ipiñi ere bai.

Nolako olerkaria dan jakiteko susmoa nun artu bagenuen bada. Orain ordea, guk saritutako olerkiak eta beste asko bilduaz —berrogei ta amar guziak— liburu bat argitaratu du. Jauregi nolako neurtizlaria dan oso-osorik ortxen agertzen da, ta gora-bera ta erdizka genekiguna zearo liburu ortantxe ikasi degu.

¿Ta? ¿Nolako olerkaria etorri zaigu bada?

Azalez: euskera garbi, errez ta irakurgarrizkoa; neurtitz-neurri ugariduna. Mamiz: biozdun eta gogapentsua, azal-utsezko neurtitzik egiten ez duana. Ez dabil bada, beste asko bezela, bertsolari-eraz; olerkari jakitun ta elertitsuen antzera dabil.

Mamia arretaz begiratuta, auxe dakusgu: olerki geientsuak kida berdin edo berdin-antzekoak dirala: gogo illundunak, alaigeak. Negarra ta illobia, malkoak eta kurutzea, kanposantua ta arantzak, umezurtz eta alargunak, sarri-sarri agertzen dira Jauregi’ren olerkietan, eta jakiña, gai oiekin olerki alai ta biotza ta irudimena argitu ta jasotzekorik ezin egin. Orrelako idazle izatea ez da akaztun izatea; ta dioguna ez diogu akatz-billa ibiltzearren; liburu onen ezaugarri agirienetakoa ori delako diogu.

Noizean bein, negar-malko epel oiek utzita, gogoa gorituaz, irudimena sututzen zaio olerkariari: Aizkorri ta Aralar-mendiari ta bere jaioterri Errenteri’ri esaten dizkien itz goituak orduan idatziak dira, ta, egia esateko, atsegin-atsegiñez irakurri ditugu. ¡Biotza ere beroaldi ta dardarazale izaten da bada!

Dana dala, olerki ederrak baditugu beintzat eta poztu gindezke. Iaio agertu zaigu Jauregi au Biozkada oetan, ta orrelako olerki bikaña azaltzeak benetan atsegindu gaitu. Zorionak berari ta… zorionak geroni ere.

Intza’r Damaso Aita langille purrukatuak itzaurre polita jarri dio liburuari: Jauregi’ren olerkiak aztertuaz gure elertiari dagozkion gauza jakingarri asko esaten dizkigu bertan.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak