susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« El apacible poeta guipuzcoano | Biozkadak »

Biozkadak / Luis Jauregi Jautarkol / Ama-Birgiñaren irarkola, 1929

Biozkadak Aztertzale / Euskal Esnalea, 1930-02

Jauregi apaiz gazte onen izena ezagutzen dute Euskal-Esnalea’koak. Bost aldiz gutxienez saritu ditugu berak egindako olerkiak, eta orri oetan ipiñi ere bai.

Nolako olerkaria dan jakiteko susmoa nun artu bagenuen bada. Orain ordea, guk saritutako olerkiak eta beste asko bilduaz —berrogei ta amar guziak— liburu bat argitaratu du. Jauregi nolako neurtizlaria dan oso-osorik ortxen agertzen da, ta gora-bera ta erdizka genekiguna zearo liburu ortantxe ikasi degu.

¿Ta? ¿Nolako olerkaria etorri zaigu bada?

Azalez: euskera garbi, errez ta irakurgarrizkoa; neurtitz-neurri ugariduna. Mamiz: biozdun eta gogapentsua, azal-utsezko neurtitzik egiten ez duana. Ez dabil bada, beste asko bezela, bertsolari-eraz; olerkari jakitun ta elertitsuen antzera dabil.

Mamia arretaz begiratuta, auxe dakusgu: olerki geientsuak kida berdin edo berdin-antzekoak dirala: gogo illundunak, alaigeak. Negarra ta illobia, malkoak eta kurutzea, kanposantua ta arantzak, umezurtz eta alargunak, sarri-sarri agertzen dira Jauregi’ren olerkietan, eta jakiña, gai oiekin olerki alai ta biotza ta irudimena argitu ta jasotzekorik ezin egin. Orrelako idazle izatea ez da akaztun izatea; ta dioguna ez diogu akatz-billa ibiltzearren; liburu onen ezaugarri agirienetakoa ori delako diogu.

Noizean bein, negar-malko epel oiek utzita, gogoa gorituaz, irudimena sututzen zaio olerkariari: Aizkorri ta Aralar-mendiari ta bere jaioterri Errenteri’ri esaten dizkien itz goituak orduan idatziak dira, ta, egia esateko, atsegin-atsegiñez irakurri ditugu. ¡Biotza ere beroaldi ta dardarazale izaten da bada!

Dana dala, olerki ederrak baditugu beintzat eta poztu gindezke. Iaio agertu zaigu Jauregi au Biozkada oetan, ta orrelako olerki bikaña azaltzeak benetan atsegindu gaitu. Zorionak berari ta… zorionak geroni ere.

Intza’r Damaso Aita langille purrukatuak itzaurre polita jarri dio liburuari: Jauregi’ren olerkiak aztertuaz gure elertiari dagozkion gauza jakingarri asko esaten dizkigu bertan.