kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Biozkadak / Luis Jauregi Jautarkol / Ama-Birgiñaren irarkola, 1929

Biozkadak Aztertzale / Euskal Esnalea, 1930-02

Jauregi apaiz gazte onen izena ezagutzen dute Euskal-Esnalea’koak. Bost aldiz gutxienez saritu ditugu berak egindako olerkiak, eta orri oetan ipiñi ere bai.

Nolako olerkaria dan jakiteko susmoa nun artu bagenuen bada. Orain ordea, guk saritutako olerkiak eta beste asko bilduaz —berrogei ta amar guziak— liburu bat argitaratu du. Jauregi nolako neurtizlaria dan oso-osorik ortxen agertzen da, ta gora-bera ta erdizka genekiguna zearo liburu ortantxe ikasi degu.

¿Ta? ¿Nolako olerkaria etorri zaigu bada?

Azalez: euskera garbi, errez ta irakurgarrizkoa; neurtitz-neurri ugariduna. Mamiz: biozdun eta gogapentsua, azal-utsezko neurtitzik egiten ez duana. Ez dabil bada, beste asko bezela, bertsolari-eraz; olerkari jakitun ta elertitsuen antzera dabil.

Mamia arretaz begiratuta, auxe dakusgu: olerki geientsuak kida berdin edo berdin-antzekoak dirala: gogo illundunak, alaigeak. Negarra ta illobia, malkoak eta kurutzea, kanposantua ta arantzak, umezurtz eta alargunak, sarri-sarri agertzen dira Jauregi’ren olerkietan, eta jakiña, gai oiekin olerki alai ta biotza ta irudimena argitu ta jasotzekorik ezin egin. Orrelako idazle izatea ez da akaztun izatea; ta dioguna ez diogu akatz-billa ibiltzearren; liburu onen ezaugarri agirienetakoa ori delako diogu.

Noizean bein, negar-malko epel oiek utzita, gogoa gorituaz, irudimena sututzen zaio olerkariari: Aizkorri ta Aralar-mendiari ta bere jaioterri Errenteri’ri esaten dizkien itz goituak orduan idatziak dira, ta, egia esateko, atsegin-atsegiñez irakurri ditugu. ¡Biotza ere beroaldi ta dardarazale izaten da bada!

Dana dala, olerki ederrak baditugu beintzat eta poztu gindezke. Iaio agertu zaigu Jauregi au Biozkada oetan, ta orrelako olerki bikaña azaltzeak benetan atsegindu gaitu. Zorionak berari ta… zorionak geroni ere.

Intza’r Damaso Aita langille purrukatuak itzaurre polita jarri dio liburuari: Jauregi’ren olerkiak aztertuaz gure elertiari dagozkion gauza jakingarri asko esaten dizkigu bertan.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak