« Euskal liburugintzaz | Bertsoak eta topikoak »
Gasteizko hondartzak / Xabier Montoia / Susa, 1997
Sasoi guztietarako liburua Xabier Mendiguren Elizegi / Argia, 1997-06-15
Bost urte joan dira Montoiak “Emakume biboteduna” lan bikain hura kaleratu zuenetik: ez da harritzekoa ere, giza sentimenduen arakatze biribil hura edozein sortzaile barrenak hustuta uzteko modukoa baitzen. Eta tartean bere bakarkako diskoa. “Beti oporretan”.
Oporrak utzi eta itzuli da, ordea. Bilduma mardula da “Gasteizko hondartzak”, ia 300 orri hartzen baitute bere hogeita bi ipuinek. Eta trinkoa; izan ere, horixe baitu bereizgarri nagusia: ipuin guztiek badute lotura-hari bat, obrari esanahi eta estilozko batasuna ematen diotenak. Bi baliabide erabili ditu helburu horretarako: batetik, dena Gasteizen gertatzen da baina jarraipen bat eginez denboran zehar, lehenengo ipuina 1937an gertatzen baita eta azkena gaur egun, tartean 60 urtetan zehar apurka aurrera eginez, frankismoko aldi desberdinak, Franco osteko lehen urte nahasiak eta ondoko sistema berriaren finkatzea azalduz. Une historikoa ez da ipuinen muina, atzeko dekoratua baizik, pertsonaien arropa, irratiko kantak edo tabernako edariak bezala.
Bigarren baliabidea, pertsonaien bidezko lotura da: ez dira errepikatzen, baina ipuin guztietan agertzen da aurreko istorioko norbait, bigarren mailakoak aurrenekora iraganez eta alderantziz, bizitzan bertan bezala. Bizi izandakoaren inpresio sakon hori da irakurleari itsatsita geratzen zaiona: ispilu bat erabili duela Montoiak Gasteizko hiriaren historian eta hiritarren kontzientzietan barrena, argazki soziologiko zorrotzak bezain erretratu psikologiko sinesgarriak burutuz.
Uda girorako irakurketa aproposa dirudi liburuak izenburua ikusita; edukia irakurrita, berriz, urtaro guztietarako egokia, eta urte askoan erreferentzia izango dena gainera. Zorionak.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Jon Jimenez
Simulakro bat
Leire Ugadi
Maddi Galdos Areta
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Paloma Rodriguez-Miñambres
Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga
Mikel Asurmendi
Turismo hutsala
Fito Rodriguez
Asel Luzarraga
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Pleibak
Miren Amuriza
Mikel Asurmendi
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza