kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Laudanoa eta sutautsa / Edorta Jimenez / Txalaparta, 1996

Kostatik datoz, baina ez kostata Mikel Elorza / Argia, 1996-07-21

Bizkaiko Itsasoaren kresal-usaina darien sei ipuin aurkeztu dizkigu Edorta Jimenezek “Laudanoa eta Sutautsa” liburuan. Ez dira itsasoko haizeak jota, ordea, ipuin denak. Lehena, “Akitaniatik datorren berba berria”, familiarteko gorrotoan girotutako istorioa da, hiru pertsonaiek osaturiko betiko “triangeluan”, hizkuntza aldetik garai historiko hartako eguratsa lortzeko saio eginda. Julene Azpeitia saria irabazitako ipuina ona, baina bai pertsonaien definizioan eta batez ere giroaren islan biribilagoak iruditu zaizkit liburuko beste narrazio batzuk: “Epopeiak” eta “Zerutik infernura”. Baita “Azken fusila” Edorta Jimenezen eleberriaren oinarritzat, edo luzapentzat har litekeen “Itotakoen arrastoa” ere.

Kostaldeko giroa, gerra garaiko pasadizoak eta gerrak parte hartu zutenengan, galtzaileengan, landutako zimurrak, itsasoen enbatenak baino gogorragoak agian. Arin dabil hor Jimenez. “Zerutik infernura” aipatutako ipuinean ere, maitasunaren izaretan lotsa barik oheratuz.

Denetan, ordea, “Laudanoa eta sutautsa” ipuina da, biribilena. Aurrekoek gorputzaldi ona uzten diote irakurleari, idazleak jada hartua duen ofizioak irakurlea liburura lotzeko lain badira ipuinak, eta ez da gutxi. Hortik aurrera pasarteetan lortzen da jenialtasuna. Bilbon girotutako ipuin honetan, ostera, kalitatea pasarteetan ez baizik ipuin osoan nabaritzen da: egunkari zaharrak miatzen dabilen narratzailea, egunkarien kontakizuna luzaten duena: kontatzen zaigun istorioaren funtsa, ederki bilbatutako gertakizuna eta irakurleari oso egiazkoak egiten zaizkion giroak. “Manhattan” aurreko ipuin-liburuan batzuetan lortua, batzuetan ihes egiten ziona. Ofizioa goi mailako notekin gainditzen ari den idazle baten maila erakusten du liburuak.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak