« Ideien kontrabandoan | Inora gabe »
Marinel zaharraren balada / S.T. Coleridge (Joseba Sarrionandia) / Pamiela, 1995
Poesia behelainotan Mikel Elorza / Argia, 1996-04-21
Britainia Handian erromantizismoaren lehen indarretakoa izandako Samuel Taylor Coleridgeren “Marinel zaharraren balada” (“The rime of the ancient mariner”) euskaratu du Joseba Sarrionandiak, Pamiela argitaletxeak eginiko edizioan.
Ezkontza batera sartzera doan gazte bati marinel zahar batek kontatutako istorioak osatzen du balada. Nola marinel zaharra berau untzi batean abiatu eta hegoalderantz joan zen, eta nola han itsas-hegaztia hil zuen eta horren ondorioz gertatu zitzaizkion penak.
Musikalitate aldetik, errimarik gabe, gal dezakeen arren —zein poesi itzulpenek ez?—, euskarazko testu ezin ederragoa paratu du durangoarrak. Bere poesigintzan beti present izan den marinel zaharraren izaera eta giroa da balada honek dagerrena. Elementu erromentiko anitzekin —tragedia, ekaitzak, patua, penitentzia…—, poema janzkia duen “istorioa”, “eleberria” kontatzen zaigu. Poemak badu indarra, adjetibazioak, musikalitateak; baina ez da pisu gugutxiagokoa istorio beraren tirada. Gainera, ohar moduan poemen aldamenean datorren sinopsiak argumentuaren deskribapen eta bestelako aklarazioak, hala jatorrizkoan zein euskarazko bertsioan eleberriago egiten du balada. Hori guztia, noski, istorioak poematan kantatzea orain berrehun urte arrotz ez zela kontuan izanik.
Balada ederra, beraz, Sarrionandiak euskara aberatsera ekarritakoa, euskara areago aberasteko asko dagiena. Analisi sakonagoetan sartu barik, gauza batek piztu baitu ene arreta: zeinen ederki lortzen duen Sarrionandiak poemari darion giroa, eguratsa euskaraz jostea eta irakurlea itsas behelaino batez inguratzea.
Liburua eta argitalpenak merezi du, aipamenik. Gustav Dore-ren ilustrazio ederrekin, testuaren argitasunean ere laguntzen dutenak, edizio elebiduna asmakizun petoa da.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez