susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Ideien kontrabandoan | Inora gabe »

Marinel zaharraren balada / S.T. Coleridge (Joseba Sarrionandia) / Pamiela, 1995

Poesia behelainotan Mikel Elorza / Argia, 1996-04-21

Britainia Handian erromantizismoaren lehen indarretakoa izandako Samuel Taylor Coleridgeren “Marinel zaharraren balada” (“The rime of the ancient mariner”) euskaratu du Joseba Sarrionandiak, Pamiela argitaletxeak eginiko edizioan.

Ezkontza batera sartzera doan gazte bati marinel zahar batek kontatutako istorioak osatzen du balada. Nola marinel zaharra berau untzi batean abiatu eta hegoalderantz joan zen, eta nola han itsas-hegaztia hil zuen eta horren ondorioz gertatu zitzaizkion penak.

Musikalitate aldetik, errimarik gabe, gal dezakeen arren —zein poesi itzulpenek ez?—, euskarazko testu ezin ederragoa paratu du durangoarrak. Bere poesigintzan beti present izan den marinel zaharraren izaera eta giroa da balada honek dagerrena. Elementu erromentiko anitzekin —tragedia, ekaitzak, patua, penitentzia…—, poema janzkia duen “istorioa”, “eleberria” kontatzen zaigu. Poemak badu indarra, adjetibazioak, musikalitateak; baina ez da pisu gugutxiagokoa istorio beraren tirada. Gainera, ohar moduan poemen aldamenean datorren sinopsiak argumentuaren deskribapen eta bestelako aklarazioak, hala jatorrizkoan zein euskarazko bertsioan eleberriago egiten du balada. Hori guztia, noski, istorioak poematan kantatzea orain berrehun urte arrotz ez zela kontuan izanik.

Balada ederra, beraz, Sarrionandiak euskara aberatsera ekarritakoa, euskara areago aberasteko asko dagiena. Analisi sakonagoetan sartu barik, gauza batek piztu baitu ene arreta: zeinen ederki lortzen duen Sarrionandiak poemari darion giroa, eguratsa euskaraz jostea eta irakurlea itsas behelaino batez inguratzea.

Liburua eta argitalpenak merezi du, aipamenik. Gustav Dore-ren ilustrazio ederrekin, testuaren argitasunean ere laguntzen dutenak, edizio elebiduna asmakizun petoa da.