susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Idazle izatearen abentura | Mugako nobela »

Euskal itzulpengintzaren historia laburra / Xabier Mendiguren Bereziartu / Elkar, 1995

Itzulpengintzaren apologia praktiko-didaktikoa Ritxi Lizartza / Argia, 1996-02-04

Edonork pentsa dezake historia laburra izan duela itzulpengintzak gurean, baina lau mendeko tradizioa duela gogoratzea nahikoa da —dakigula, euskaraz idatzi den bigarren liburua Leizarragak Liburu Santuaz egin zuen protestanteentzako itzulpena da— euskal itzulpengintza ez dugula batere ezagutzen konturatzeko.

Bide hori aukeratu zuen Mendiguren Bereziartuk honako lana burutzea otu zitzaionean, euskaraz itzulpelgintzak izan duen bilakaeraren azterketa egiten, baina beti ere testuingurua ere kontuan hartuz, hots, euskal itzultzaileen lana Europako itzultzaile eta korronteen harian aztertuz.

Lehenik eta behin, eta beste hizkuntzetan egindako lanen erreferentzia bidelagun, euskal itzulpengintza arokatu egiten du, Leizarragarekin hasi eta gaur egun arteko lanak bost garaitan banatuz, modu xumean, eta irakasle-sena bere asmo didaktikoan nabarmen erakutsiz.

Informazio hori guztiaren bilketa konparatibo sistematikoa oso modu apalean egiten du, eta gehiena ezaguna bada ere, azterketa kronologikoa oso baliagarria da. Era berean, Mendigurenen osoko ikuspegiari esker —zehazki jakinez aro eta itzultzaile bakoitzaren ekarriaren garrantzia zein den—, ihes egiten dio euskaraz itzultzaile izan diren eta direnen zerrendatze hutsaren arriskuari eta eragina izan duten korronte nagusiei eta eskola sortu dutenei ematen die garrantzia.

Informazio berria, orain arte aztertu gabe zegoen bostgarren aroa edo 70. hamarkadatik honakoa lantzen ematen digu, hizkuntza eta itzulpen mailako eredu-bilaketan murgildurik. Gainera, bere iritzi kualifikatuaren arabera etorkizunean heldu beharreko proiektuei begirada bat ematen die, interpretaritzaz ere hitz batzuk esan eta hitzatze apologetiko baten ondoren, bibliografia zabal eta zehatz batekin amaitzen du lan hau.