kritiken hemeroteka

8.440 kritika

« | »

Katedrala / Raymond Carver (Juan Mari Mendizabal) / Elkar, 1993

Egunerokotasunaren amarauna Aitor Zuberogoitia / Argia, 1993-10-31

“Katedrala” liburuaren kontrazalean bertan zehazten den moduan, Raymond Carver literatur munduan azken hamarkadan izan den aurkikuntza garrantzitsuenetarikoa da. Kritikak, gauza guztiak katalogatzeko duen joera itsu eta mugatzaile horrek eraginda (eta neu ere kritikari bihurtuta…??!), dirty realism (errealismo zikina) izenez bataiatu du bere idazkera. Egia esan, oraingoan ez da guztiz oker ibili.

Egunerokotasuna du hizpide eta kontagai Carverrek. Istorio arruntak, grisak, inongo magiarik bakoak deskribatzen dizkigu; etxetik bota duten maizterrarena, bazterrik bazter langabeziaren zama lepoan inon kokagunerik eta bakerik bilatu ezinik dabilen sendiarena, semearekin ezelan konpondu ezin den aitarena… Istorio desberdinak denak ere, baina zenbait elementu komunean dituztenak.

Idazleak egoera arruntak, egunero edonork bizi ditzakeenak aurkezten dizkigu, hizkera errazez kontaturik. Aurkezpenaren ostean, egunerokotasuna hausten duen arazoa planteatzen du. Eta pertsonaiek ezina ageri dute arazoon aurrean: ez dira heroiak, gizaki hilkor arruntak baino, eta ezingo dute halabeharra gainditu.

Haatik, istorioek ez dute amaiera tragikorik. Ez dago konponbiderik, ezinezkoa da laberintotik ateratzea, baina hala ere bizitzak ez du amaiera tragiko edota heroikorik merezi. Distirarik ez, balentriarik ez, bukaera epikorik ere ez sikiera; zentzugabekeria konstantea da, gorabeherarik bakoa. Ezen ezer izatekotan, egunerokotasunaren absurdoa eta beronek ehunduriko amaraunaren erretrato fidela baita “Katedrala”.

Azken kritikak

Ttau eta biok
Joseba Esparza Gorraiz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Asier Urkiza

Pleibak
Miren Amuriza

Nagore Fernandez

Euskaldun fededun
Pruden Gartzia

Jon Jimenez

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Ibon Egaña

Amok
Stefan Zweig

Paloma Rodriguez-Miñambres

Hetero
Uxue Alberdi

Mikel Asurmendi

Itzulpena-Traducción
Angel Erro

Anjel Lertxundi

Detaile xume bat
Adania Xibli

Amaia Alvarez Uria

Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza

Paloma Rodriguez-Miñambres

Bar Gloria
Nerea Ibarzabal Salegi

Mikel Asurmendi

Euri gorriaren azpian
Asier Serrano

Jon Jimenez

Lurpeko ezkutuan idatziak
Fiodor Dostoievski

Asier Urkiza

Gailur ekaiztsuak
Emily Brontë

Aritz Galarraga

Artxiboa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

Hedabideak