« Arantxari, guziaren ondotik | Heriotzaren aihotza Madariagaren poemetan »
Gizaberearen bakeak eta gerrak / Joxe Azurmendi / Elkar, 1991
Baratzeko pikuak Itxaro Borda / Argia, 1992-06-21
“Irakurle: zu eta ni ez gara, gizarte hau nahitaez hobetu beharra dagoela pentsatzen duten bakarrak” idazten du Joxe Azurmendik, bere saio-sailaren 31. orrialdean, zuzenki leitzaleari mintzatuz. Jadanik, nahiko komentatua izan ditekeen “Gizaberearen bakeak eta gerrak” liburu honetaz ez dugu gauza ainitzik erantsiko, baina azpimarratuko dukegu, lan honen beharrezkotasuna, philosophiako gaiak, leitzale arrunten begimenean jartzerakoan.
Aitortuko dugu, ez dugula ohitura askorik, guk, leitzale arruntek, Kanten edo Nietzschen nahiz Voltairen konpainian bidaiatzeko, giza/jende (Anuntxi-Aranista naz ni be!) konzeptua aztertzen, eta hori gainera, kasik etxeko euskaran. Eskertzekoa da Joxe Azurmendi alde hortarik, erabiltzen duen hizkuntzak ederki lauzkatzen duelako izpiritu baten gardentasuna.
Ametsa, konfliktuak, jendarte perfektua. Jainkoa, Aberea, Natura/Kultura, besteak beste, eta finitzeko entsaio bat Utopiaz: gizon-emazteen biziaren inguruko sujetak oro iduriz jorratu ditu Azurmendik. Idazlearen burutazio propioa aberasten dute, lerro bakoitzean, Europako jakitatea emendatu duten philosophoen hitzek. Zilegi balitz, erran genezake, Axularren “Gero” leitzen ari garela ematen duela liburuan aintzina joan arau. Alabaina, Axularrek, orain Azurmendik bezala, bere ikusponduak erdiaroan hain aipatuak ziren pentsalari zerrenda galantaren laguntzaz hedatzen baitzituen. Arrazoinaren garaien ondotik, materialismoak, frangoren ustean, berea egin duelarik, Azurmendik bilduma interesgarria eskaintzen digu.
Pentsamenduak, Azurmendirenak behintzat, zerbaitetarako balio izan behar du. “Gizaberearen bakeak eta gerrak” izeneko obra, zinezko fedezko akta praktiko batez hersten da: “…Euskal Herri zaharraren bizitza, pixka bat ederrago eta libreago antolatzea, bakeanago ere ibil dadin. Justizia pittin batek, askatasunean, bake asko ekar lezake”. Esperantzazko solasak dira.
Esperantza bera, baldintzapeko askatasunean dagoen denbora hauetan, Joxe Azurmendi ausartzen da ibaian gora igeskan.
Ekaitza denean.
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Asier Urkiza
Paziente isila
Alex Michaelides
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Mikel Asurmendi
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Jon Jimenez
Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz
Amaia Alvarez Uria
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Aitor Francos
Urrats galduen hotsa
Luis Garde
Jose Luis Padron
Simulakro bat
Leire Ugadi
Ibon Egaña
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
Mikel Asurmendi