« Aiztoak eskasak dira horrelakoetan | Mistikotasun fundamentalista »
Zartu gabe ezin bizi / Bixente Barandiaran / Auspoa, 1990
Jubilatu baten opera prima bitxia Joxean Agirre / Argia, 1991-02-03
Herri euskara altan dago eta bertsolaritza goraki kotizatzen da. Ez da harritzeko, beraz, jendeak Auspoako kolekzioa erroskilak bezala erosi eta leitzen baditu, nolabait herri euskararen eta bertsolaritzaren gordailu baitira. Alabaina, berrehun aletik gora doan bilduma horretan ere gradu eta kalitate desberdineko jeneroak dira. Bixente Barandiaranen “Zartu gabe ezin bizi” hau superlatiboa da euskara aldetik eta, zergaitik ez, literatura aldetik ere, kontalari, narradore handi baten eskua nabari baita liburuan zehar, idazle orok behar duen karikaturarako joera, bertsolari baten umore surrealista.
Edozein liburutan bertute guztiok egiaztatzeko orrialdeak eta are kapituluak ere pasatu behar izaten dira. Hemen ez, lehen orrialdetik beretik, bere jaiotza kontatzen duen pasartetik sartzen da irakurlea narrazio oralaren mundu distorsionatu horretan eta ez da ateratzen oharkabean liburua bukatzen duen arte.
Bixente, noski, adinez eta obligazioz kristau giroko gizona da eta baditu tarteka axioma moralak eta ondorio erlijiosoak ateratzeko maniak, baina gutxitan egiten du hori. Hori da liburuan dagoen lasto apurra. Beste guztia ale garbia da eta sarri aurki dezake irakurleak Fellinik filme neorrealista bat edo euskal idazleren batek edo bestek nobela neoruralistaren bat egiteko erabil dezaketen anekdotario ederrik ere. Hitz batean esateko, liburu hau bitxi bat da eta Bixente Barandiaran kontalari harrigarri bat.
Denbora bizigarri baterako
Marina Garces
Irati Majuelo
Jostorratza eta haria
Yolanda Arrieta
Amaia Alvarez Uria
Haize begitik
Mikel Ibarguren
Ibon Egaña
Izen baten promesa
Hedoi Etxarte
Asier Urkiza
Zubi bat Drinaren gainean
Ivo Andritx
Aritz Galarraga
Panfleto bat atzenduraren kontra
Pello Salaburu
Mikel Asurmendi
Denboraren zubia
Iñaki Iturain
Aritz Pardina Herrero
Etxeko leihoak unibertsora
Alba Garmendia Castaños
Irati Majuelo
Izen baten promesa
Hedoi Etxarte
Joxe Aldasoro
Zahartzaroaren maparen bila
Arantxa Urretabizkaia
Aiora Sampedro
Aizkorak eta gutunak
Edorta Jimenez
Mikel Asurmendi
Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Maialen Sobrino Lopez
Ahanzturaren aingerua
Maja Haderlap
Asier Urkiza