kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Manu militari / Joxe Austin Arrieta / Elkar, 1987

Joxe Austin soldadu izan zenekoa Mikel Mendizabal / Argia, 1987-03-08

Gure artean sarritan gertatu ohi den bezala, esananhi haundiko literatur emaitzak luze itxoin behar. Oraingo “Manu militari” hau ere, azkenean, gure artean irakurgai dugu, eta zinez poztekoa dela. Gutxi-gutxienez, hauxe esan daiteke Joxe Austin Arrietaren nobela berriaz: oso atsegina dela.

Agian horixe dugu donostiar idazlearen fruitu berri honek aurrekoekin alderatuta ekarri duen alderdi berri nabarmenena: umorea. Umoreak goitik behera blaitzen du “Manu militari” eta askotan oinarrizko istorioa anekdota hutsean geraraztera iristen da. Kazetari lanetan nabarmentzen genion alderdia oraingoan literaturara eraman duelakoan gaude, eta modu egokian gainera. Umorearena elemendu bezala aldea izan daitekeen bezala, istorioari begira askotan kalte pisu ere bada kasik bostehun orrialdetako nobela honetan.

Izan ere, geure ustez nobela honetako gauzarik flojoena oinarrizko istorioa bait da. Aurretik ere bagenekien Joxe Austin izugarri idazle ona zela, eta hizkuntzarekin jolasten inor gutxik bezala dakiela, mataza batetatik inoiz bukatzen ez den haritik tira eta tira, hizkuntzaren zentzurik plastikoena eta ludikoena agerian utziz. Era berean, errekurtso narratiboen jabe dela ere aurretik genekien gauza zen. Alderdi horietatik, liburu honek ez du ezer berririk frogatu, baieztatu bai ordea.

Hala eta guztiz ere, arestian esana dugun bezala, istorioa da hamaika kapitulu luzeetan zehar gehiegitan hutsegiten duena. Baliapide formalak eta joku literario ludikoak primerakoak dira, baina nekez eman diezaiokete oinarria bostehun foliotako nobela bati. Nobela benetan luze baten zutabea izan behar lukeen kontakizunak ere sendoa behar du, eta inpresioa ematen du berorrexek artifizialki —edo neurri barik— luzatua dela. Soldaduska kontatuz agertzen diren gutunen jarraitzeak ez du nahikoa trinkotasunik mantentzen.

Esana dugu, baina, primerako literatur emaitza dela “Manu militari”, eta ez genuke nahi aurreko hitzok beste baieztapen horren ukazioa gertatzea. Ez, benetan nabarmentzekoa da nobela hau, euskal literaturaren barruan leku berezia bereganatuko duena dudarik gabe, baina hona hemen alderatu ezineko inpresioa: txikiagoa ere egin zitekeen.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak